你kám bat聽過英文系ê學生bē-hiáu講英語？
你kám bat聽過日文系ê學生bē-hiáu講日語？
你kám bat聽過華文系ê學生bē-hiáu講華語？
是án-chóaⁿ台文系所ê學生bē-hiáu講台語soah看做是當然？
M̄-nā台語，tī台灣所有ê本土語lóng有這款怪現象。M̄-koh我bē責備chiah-ê學生，in mā是受害者。70冬來外來政權一方面強制用華語取代台灣本土語，一方面thún-ta̍h，kā本土語變做無水準、無路用ê語言。Hō͘台灣人mā看bē起ka-tī ê母語。所以學生beh講母語tō ài過3關，母語意識、母語能力、講母語ê勇氣。
Án-chóaⁿ講ài過3關？Chit-má真chē大人to無意識--ah，學生beh ná有母語意識？有時學生想beh學，家長顛倒無ài hō͘ in講。所以ē-tàng來學母語已經無簡單。這是第一關。就算有意識，m̄-koh若無機緣學tio̍h母語，mā是bē-hiáu講。In已經錯過語言黃金期，ài另外開時間才學有。In kám願意ke開時間學？所以母語能力是第二關。Koh來，母語無普遍之下，學生ê同儕lóng慣勢華語，母語koh hông抹烏做無水準，所以學生驚人笑。就算ē-hiáu母語，beh講會kap人無kâng。堅持講母語ài有一kóa勇氣。這tō是第三關。
M̄-koh既然讀到大學，已經是高等教育。學生應該ài ē-hiáu想。母語延續族群ê性命，內底有傳承、有智慧、有感情、有責任、有優勢。是因為遭受不公不義ê打壓，hông污名化。咱若放hō͘母語滅亡，tú好反映咱連公義心to無--去。
所以台文系所ê學生ài有救活母語ê使命感，免驚困難。事實tī ka-tī ê土地學母語無困難。任何一个kap你講台語ê人lóng是你免費ê老師。你mā ē-tàng主動kap人講，增加互相練習ê機會，mài驚pháiⁿ-sè。一方面學羅馬字，ē-hiáu羅馬字學習台語ê速度會較kín，讀音會較準。Koh會提昇寫作能力，以及phah好後續學習其他語言ê基礎。
免驚認證考試，參加考試知影補強較弱ê部分。Án-ne畢業前通過C1高級甚至C2專業級絕對無問題。你才是正港ê台文系所ê學生。
台灣字（白話字）版
Tâi-bûn-hē ê Ha̍k-seng Bē-hiáu Kóng Tâi-gí
Bûn, lio̍k-im/ Chiúⁿ Ji̍t-êng
Lí kám bat thiaⁿ-kòe Eng-bûn-hē ê ha̍k-seng bē-hiáu kóng Eng-gí?
Lí kám bat thiaⁿ-kòe Ji̍t-bûn-hē ê ha̍k-seng bē-hiáu kóng Ji̍t-gí?
Lí kám bat thiaⁿ-kòe Hôa-bûn-hē ê ha̍k-seng bē-hiáu kóng Hôa-gí?
Sī án-chóaⁿ Tâi-bûn-hē ê ha̍k-seng bē-hiáu kóng Tâi-gí soah khòaⁿ-chò sī tong-jiân?
M̄-nā Tâi-gí, tī Tâi-oân só͘-ū ê pún-thó͘-gí lóng ū chit khoán koài hiān-siōng. M̄-koh góa bē chek-pī chiah-ê ha̍k-seng, in mā-sī siū-hāi-chiá. 70 tang lâi gōa-lâi chèng-koân chi̍t hong-bīn kiông-chè iōng Hôa-gí chhú-tāi Tâi-oân pún-thó͘-gí, chi̍t hong-bīn thún-ta̍h, kā pún-thó͘-gí piàn-chò bô chúi-chún, bô lō͘-iōng ê gí-giân. Hō͘ Tâi-oân-lâng mā khòaⁿ bē khí ka-tī ê bó-gí. Só͘-í ha̍k-seng beh kóng bó-gí tō ài kòe 3 koan, bó-gí ì-sek, bó-gí lêng-le̍k, kóng bó-gí ê ióng-khì.
Án-chóaⁿ kóng ài kòe 3 koan? Chit-má chin chē tōa-lâng to bô ì-sek--ah, ha̍k-seng beh ná ū bó-gí ì-sek? Ū-sî ha̍k-seng siūⁿ-beh o̍h, ka-tiúⁿ tian-tò bô ài hō͘ in kóng. Só͘-í ē-tàng lâi o̍h bó-gí í-keng bô kan-tan. Che sī tē-it koan. Chiū-sǹg ū ì-sek, m̄-koh nā bô ki-iân o̍h-tio̍h bó-gí, mā sī bē-hiáu kóng. In í-keng chhò-kòe gí-giân n̂g-kim kî, ài lēng-gōa khai sî-kan chiah o̍h ū. In kám goān-ì ke khai sî-kan o̍h? Sò͘-í bó-gí lêng-le̍k sī tē-jī koan. Koh lâi, bó-gí bô phó͘-phiàn chi-hā, ha̍k-seng ê tông-chhâi lóng koàn-sì Hôa-gí, bó-gí koh hông boah-o͘ chò bô chúi-chún, sò͘-í ha̍k-seng kiaⁿ lâng chhiò. Chiū-sǹg ē-hiáu bó-gí, beh kóng ē kap lâng bô-kâng. Kian-chhî kóng, ài ū chi̍t kóa ióng-khì. Che tō-sī tē saⁿ koan.
M̄-koh kì-jiân tha̍k kàu tāi-ha̍k, í-keng sī ko-téng kàu-io̍k. Ha̍k-seng eng-kai ài ē-hiáu siūⁿ. Bó-gí iân-sio̍k cho̍k-kûn ê sèⁿ-miā, lāi-té ū thoân-sêng, ū tì-hūi, ū kám-chêng, ū chek-jīm, ū iu-sè. Sī in-ūi cho-siū put-kong put-gī ê táⁿ-ap, hông u-miâ-hòa. Lán nā pàng hō͘ bó-gí bia̍t-bông, tú-hó hoán-èng lán liân kong-gī-sim to bô--khì.
Só͘-í Tâi-bûn hē-só͘ ê ha̍k-seng ài ū kiù-oa̍h bó-gí ê sú-bēng-kám, bián kiaⁿ khùn-lân. Sū-si̍t tī ka-tī ê thó͘-tē o̍h bó-gí bô khùn-lân, jīm-hô chi̍t ê kap lí kóng Tâi-gí ê lâng lóng sī lí bián-hùi ê lāu-su. Lí mā ē-tàng chú-tōng kap lâng kóng, cheng-ka hō͘-siōng liān-si̍p ê ki-hōe, mài kiaⁿ pháiⁿ-sè. Chi̍t hong-bīn o̍h Lô-má-jī, ē-hiáu Lô-má-jī ha̍k-sip Tâi-gí ê sok-tō͘ ē khah kín, tha̍k-im ē khah chún. Koh ē thê-seng siá-chok lêng-le̍k, í-ki̍p phah hó āu-sio̍k ha̍k-sip kî-tha gí-giân ê ki-chhó͘.
Bián kiaⁿ jīn-chèng khó-chhì, chham-ka khó-chhì chai-iáⁿ pó͘-kiông khah jio̍k ê pō͘-hūn. Án-ne pit-gia̍p chêng thong-kòe C1 ko-kip, sīm-chì C2 choan-gia̍p kip choa̍t tùi bô būn-tê. Lí chiah sī chiàⁿ-káng ê Tâi-bûn hē-só͘ ê ha̍k-seng.
讀hōo你聽：
文章屬作者個人意見，文責歸屬作者，本報提供意見交流平臺，不代表本報立場。
