Chia 講 ê 教育單位指教育部、教育局、學校、教授、教師。人講教育是百年大計，伊 ê影響是真久長。過去威權時代，對本土語 ê 教育是打壓式--ê，所以作法奇奇怪怪。Chit-má 號稱民主，應該回歸正常。
照講按威權轉做民主，有真chē hông扭曲 ê 意識kap 文化ài 轉型。M̄-koh 政府所做iáu 真保守。大部分iáu 照過去 ê 方式kiâⁿ。以台語來講，大概有ē-kha chia 問題，教育單位一直 bô解決。
1、因為無考試，學校、家長lóng kā台語當作無路用 ê 學科，學習 ê成果kap 升學影響無大。所以包括老師、學生lóng 有應付心態。
2、無重視羅馬字：語言學習是àn 拼音開始。課綱竟然講國小一年級教漢字，三年級才教拼音。
3、部訂課本有羅馬字，學校竟然容允老師無教，嚴重影響學生bat字、準確發音kap寫作能力。致使 chit-má國中生無幾个ē-hiáu 用母語寫作。
4、教育部認證考試無重視羅馬字，致使台語老師羅馬字拼音能力不足，無寫作能力，mā m̄ 敢教拼音。嚴重影響學生學習。
5、台語 ê 高等教育失敗。應該是台語教師主要來源 ê 台語系所學生，竟然真大部分bē-hiáu 講台語。
6、台語系所教授bē-hiáu 用台語寫報告、論文等。部份教授甚至bē-hiáu 用台語上課kap演講。
7、學生pháiⁿ招。人數不足，學校kā無kâng語族 ê 學生khioh 做伙。Liáu-āu 以beh 互ta̍k-ê聽有做理由，用華語上課。
8、台語手冊、報告等文書lóng ài用華語寫，講án-ne 官員看較有。
台語教育 ê 問題m̄-taⁿ chia。Ài 解決--ê iáu 真chē. 我認為應該先做--ê：
1、教育部 ài 分擔大學系所招無學生 ê 責任，訂出獎勵 ê 做法，提升學習意願，m̄是要求學校減班。Koh ài明訂課綱，要求國小一年起tō ài 教羅馬字。
2、大學要求教授kap學生用台語上課、做報告、發表論文。
3、認證考試增加羅馬字比例，提昇bat字kap寫作能力。
4、大學學生畢業前ài 通過台語認證。
5、教授做學生模範，平時tō要求kap鼓勵學生使用台語。
6、一般教師甄選、公務人員任用升等，ài加考本土語。
7、台語語言教師、教授 ài 限期通過C1以上台語認證，kap寫作能力。
台灣字（白話字）版
Kàu-io̍k tan-ūi bô tiōng-sī kàu-io̍k pún-thó͘ gí
Chia kóng ê kàu-io̍k tan-ūi chí Kàu-io̍k pō͘, Kàu-io̍k kio̍k, ha̍k-hāu, kàu-siū, kàu-su. Lâng kóng Kàu-io̍k sī pah-nî tāi-kè. I ê éng-hióng sī chin kú-tn̂g. Kòe-khì ui-koân sî-tāi, tùi pún-thó͘ gí ê kàu-io̍k sī táⁿ-ap sek--ê, só͘-í chò-hoat kî-kî-koài-koài. Chit-má hō-chheng bîn-chú, eng-kai hôe-kui chèng-siông.
Chiàu-kóng àn ui-koân choán chò bîn-chú, ū chin chē hông niú-khiok ê ì-sek kap bûn-hòa ài choán-hêng. M̄-koh chèng-hú só͘ chò iáu chin pó-siú. Tāi-pō͘-hūn iáu chiàu kòe-khì ê hong-sek kiâⁿ. Í Tâi-gí lâi kóng tāi-khài ū ē-kha chia būn-tê, kàu-io̍k tan-ūi it-ti̍t bô kái-koat.
1. In-ūi bô khó-chhì, ha̍k-hāu, ka-tiúⁿ, lóng kā Tâi-gí tòng-chò bô lō͘-iōng ê ha̍k-kho.
Ha̍k-sip ê sêng-kó kap seng-ha̍k éng-hióng bô tōa. só͘-í pau-koat lāu-su, ha̍k-seng lóng ū èng-hù sim-thài.
2. Bô tiōng-sī Lô-má-jī. Gí-giân ha̍k-sip sī àn pheng-im khai-sí. Khò-kong kèng-jiân kóng kok-sió it-nî-kip kà Hàn-jī, saⁿ-nî kip chiah kà pheng-im.
3. Pō͘-tēng khò-pún ū Lô-má-jī, ha̍k-hāu kèng-jiân iông-ún lāu-su bô kà, giâm-tiōng éng-hióng ha̍k-seng bat-jī, chún-khak hoat-im, kap siá-chok lêng-le̍k. Tì-sú chit-má kok-tiong seng bô kúi-ê ē-hiáu iōng bó-gí siá-chok.
4. Kàu-io̍k pō͘ jīn-chèng khó-chhì bô tiōng-sī Lô-má-jī , tì-sú Tâi-gí lāu-su Lô-má-jī lêng-le̍k put-chiok. Bô siá-chok lêng-le̍k, mā m̄-káⁿ kà pheng-im, giâm-tiōng éng-hióng ha̍k-seng ha̍k-sip.
5. Tâi-gí ê ko-téng kàu-io̍k sit-pāi. Eng-kai sī Tâi-gí kàu-su chú-iàu lâi-goân ê Tâi-gí hē-só͘ ha̍k-seng , kèng-jiân chin tōa pō͘ hūn bē-hiáu kóng Tâi-gí.
6. Tâi-gí hē-só͘ kàu-siū bē-hiáu iōng Tâi-gí siá pò-kò, lūn-bûn téng. Pō͘-hūn kàu-siū
sīm-chì bē-hiáu iōng Tâi-gí siōng-khò kap ián-káng.
7. Ha̍k-seng pháiⁿ chio. Jîn-sò͘ put-chiok, ha̍k-hāu kā bô kâng gí cho̍k ê ha̍k-seng khioh chò-hóe. Liáu-āu í beh hō ta̍k-ê thiaⁿ ū chò lí-iû, iōng Hôa-gí siōng-khò.
8. Tâi-gí chhiú-chheh, pò-kò téng bûn-su lóng ài iōng Hôa-gí siá, kóng án-ne koaⁿ-oân
khòaⁿ khah ū.
Tâi-gí kàu-io̍k ê būn-tê m̄-taⁿ chia. Ài kái-koat--ê chin chē. Góa jīn-ûi eng-kai seng chò--ê:
1. Kàu-io̍k pō͘ ài hun-tam tāi-ha̍k hē-só͘ chio bô ha̍k-seng ê chek-jīm. Tēng-chhut chióng-lē ê chò-hoat, thê-seng ha̍k-sip ì-goān, m̄ sī iau-kiû ha̍k-hāu kiám-pan. Koh ài bêng-tēng khò-kong, iau-kiû kok-sió it-nî khí tō ài kà Lô-má-jī.
2. Tāi-ha̍k iau-kiû kàu-siū kap ha̍k-seng iōng tâi-gí siōng-khò, chò pò-kò, hoat-piáu lūn-bûn.
3. Jīn-chèng khó-chhì chēng-ka Lô-má-jī pí-lē, thê-seng bat-jī kap siá-chok lêng-le̍k.
4. Pún-thó͘ gí hē-só͘ ha̍k-seng pit-gia̍p chêng ài thong-kòe Tâi-gí jīn-chèng.
5. Kàu-siū chò ha̍k-seng bô͘-hoān, pêng-sî tō iau-kiû kap kó͘-lē ha̍k-seng sú iōng Tâi-gí.
6. It-poaⁿ kàu-su chin-soán, kong-bū jîn-oân jīm-iōng seng-téng, ài ke khó pún-thó͘ gí.
7. Tâi-gí gí-giân kàu-su, kàu-siū ài hān-kî thong-kòe C1 í-siōng ê Tâi-gí jīn-chèng, kap siá-chok lêng-le̍k.
讀hōo你聽：
文章屬作者個人意見，文責歸屬作者，本報提供意見交流平臺，不代表本報立場。
