是按怎beh揀tsit篇：
離開台灣，kap外國朋友熟sāi、交流ê時tsūn，你lóng按怎紹介lán ê國家？你對跤底ê tsit phiàn土地有偌深ê認bat？本文作者去到印度佛教聖地，beh走揣性命ê意義，suah翻頭看tńg來台灣，開始伊認bat本土ê道路──tsit段故事，lán做伙來看māi！
【 教育部漢字kap台羅合用版 】
2013年ê二九暝，台灣tng-teh鬧熱團圓，準備過新年；我人tī暗幫ê火車頂頭，uì印度第二大城Kolkata（『加爾各答』），beh前往佛陀悟出人生道理ê聖地──Gaya。來到Gaya，有真濟uì世界各國來tsia朝聖ê人客，走揣所謂性命ê意義。Tsit段旅程suah無意中hōo我揣著thang kā台灣ê過去拍hōo開ê鎖匙，開始我認bat台灣ê道路。
Tī Gaya，我看著滿滿ê佛教信徒，koh拄著真濟kap我仝款揹揹仔旅行ê人。Guán kā慣勢ê一切放下，kā規年透冬ê家伙收入去一个揹仔，離家出走。逐个人出走ê原因，ē-sái講是天差到地，唯一仝款--ê就是guán選擇離開，然後tī路--裡相拄。凡勢tī guán ê心內，lóng有一个囥真久ê問題，tng-teh等guán去tshiau揣答案。
我是真kah意熟sāi新ê朋友，tī tsia mā逐工lóng ē熟sāi新ê朋友。Guán除了交流，分享旅行ê經驗以外，koh ē kā人紹介家己ê家鄉、家己ê國家。「台灣是一个海島，無大。M̄-koh伊啥mi̍h lóng有，有山、有海，koh有真熱情ê人民，歡迎lín來環島！」Tse是我頭一擺kā外國人紹介台灣，我希望家己ē用得講koh-khah濟有關台灣tsit phiàn土地ê故事，suà--來我tsiah發現，tse已經是我對台灣上盡磅ê了解，原來我對台灣ê認bat是hiah-nī-á粗淺。
離開Gaya，來到Varanasi，tsia有一條真出名ê大溪──印度人ê性命大溪，號做「Ganga（『恆河』）」。Tī Varanasi，我tn̄g著一个Chile（『智利』）人，伊已經流浪世界兩冬khah ke，m̄-koh伊kā我講--ê，suah lóng是Chile、南美洲ê歷史、文化、社會問題。伊有伊家己特有ê觀點kap想法。但是我感覺--著--ê，suah是伊對tshiânn養伊大漢ê土地有真深、真深ê感情。所致，就算離開兩冬，khah想、khah講--ê lóng是家鄉ê代誌。Tng伊邀請我紹介台灣，我suah雄雄感覺驚惶，因為tī台灣出世ê我，對tsit塊土地m̄-tānn無家己ê看法，甚至感覺伊離我tsiok遠、tsiok遠。
Tńg來台灣，來到高雄，tsia mā有一條出名ê大溪──高雄人ê性命大溪，號做「高屏溪」。自細漢到大漢，我從來m̄ bat好好仔kā看--過，雖bóng「高屏溪」離guán兜kan-tann三公里遠。Tng我沓沓仔了解「高屏溪」ê過去，tī我心內ê衝擊，koh-khah贏頭一擺看著「Ganga」hōo--我ê感動。
「近廟欺神，路頭若遠tsiah有親」，tsit句俗諺凡勢是beh kā lán提醒，ài lán m̄-thang bē記得tshiânn養lán大漢ê土地，m̄-thang bē記得家己是啥人。Uì厝邊ê大溪開始，我開始認bat台灣。想像有一工，我人tī天邊海角，一个無人熟sāi--我ê所在，kap一寡人做伙，我ē-sái親像hit位Chile人仝款，講--ê lóng是tsit塊土地，想--ê lóng是我ê家鄉，掛念--ê猶原是台灣ê大大細細。
【傳統白話字版】
2013 nî ê jī-káu-mê, Tâi-oân tng-teh lāu-jia̍t thoân-îⁿ, chún-pī kòe sin-nî; góa lâng tī àm-pang ê hóe-chhia téng-thâu, ùi Ìn-tō͘ tē jī tōa siâⁿ Kolkata, beh chiân-óng Hu̍t-tô ngō͘ chhut jîn-seng tō-lí ê sèng-tē － Gaya. Lâi kàu Gaya, ū chin chē ùi sè-kài kok-kok lâi chia tiâu-sèng ê lâng-kheh, cháu-chhōe só͘-ūi sèⁿ-miā ê ì-gī. Chit tōaⁿ lú-têng soah bô-ì-tiong hō͘ góa chhōe-tio̍h thang kā Tâi-oân ê kòe-khì phah hō͘ khui ê só-sî, khai-sí góa jīn-bat Tâi-oân ê tō-lō͘.
Tī Gaya, góa khòaⁿ-tio̍h móa-móa ê Hu̍t-kàu sìn-tô͘, koh tú-tio̍h chin chē kap góa kāng-khoán phāiⁿ phāiⁿ-á lú-hêng ê lâng. Goán kā koàn-sì ê it-chhè hòng-hā, kā kui-nî-thàu-tang ê ke-hóe siu ji̍p-khì 1 ê phāiⁿ-á, lī ka chhut-cháu. Ta̍k ê lâng chhut-cháu ê goân-in, ē-sái kóng sī thiⁿ chha kàu tē, î-it kāng-khoán--ê tō sī goán soán-te̍k lī-khui, jiân-āu tī lō͘--li̍h sio-tú. Hoān-sè tī goán ê sim-lāi, lóng ū 1 ê khǹg chin kú ê būn-tê, tng-teh tán goán khì chhiau-chhōe tap-àn.
Góa sī chin kah-ì se̍k-sāi sin ê pêng-iú, tī chia mā ta̍k kang lóng ē se̍k-sāi sin ê pêng-iú. Goán tû-liáu kau-liû, hun-hióng lú-hêng ê keng-giām í-gōa, koh ē kā lâng siāu-kài ka-tī ê ka-hiong, ka-tī ê kok-ka. “Tâi-oân sī 1 ê hái-tó, bô tōa. M̄-koh i siáⁿ-mi̍h lóng ū, ū soaⁿ, ū hái, koh ū chin jia̍t-chêng ê jîn-bîn, hoan-gêng lín lâi khoân-tó!” Che sī góa thâu 1 pái kā gōa-kok-lâng siāu-kài Tâi-oân, góa hi-bāng góa ka-tī ē-ēng-tit kóng koh-khah chē iú-koan Tâi-oân chit phiàn thó͘-tē ê kò͘-sū, sòa--lâi góa chiah hoat-hiān, che í-keng sī góa tùi Tâi-oân siōng chīn-pōng ê liáu-kái, goân-lâi góa tùi Tâi-oân ê jīn-bat sī hiah-nī-á chho͘-chhián.
Lī-khui Gaya, lâi kàu Varanasi, chia ū 1 tiâu chin chhut-miâ ê tōa khe － Ìn-tō͘-lâng ê sèⁿ-miā tōa khe, hō-chò “Ganga”. Tī Varanasi, góa tn̄g-tio̍h 1 ê Chile-lâng, i í-keng liû-lōng sè-kài 2 tang khah ke, m̄-koh i kā góa kóng--ê, soah lóng sī Chile, Lâm-bí-chiu ê le̍k-sú, bûn-hòa, siā-hōe būn-tê. I ū i ka-tī te̍k-iú ê koan-tiám kap siūⁿ-hoat. Tān-sī góa kám-kak--tio̍h--ê, soah sī i tùi chhiâⁿ-ióng i tōa-hàn ê thó͘-tē ū chin chhim, chin chhim ê kám-chêng. Só͘-tì, tō-sǹg lī-khui 2 tang, khah siūⁿ, khah kóng--ê lóng sī ka-hiong ê tāi-chì. Tng i iau-chhiáⁿ góa siāu-kài Tâi-oân, góa soah hiông-hiông kám-kak kiaⁿ-hiâⁿ, in-ūi tī Tâi-oân chhut-sì ê góa, tùi chit tè thó͘-tē m̄-tāⁿ bô ka-tī ê khòaⁿ-hoat, sīm-chì kám-kak i lī góa chiok hn̄g, chiok hn̄g.
Tńg lâi Tâi-oân, lâi kàu Ko-hiông, chia mā ū 1 tiâu chhut-miâ ê tōa khe － Ko-hiông-lâng ê sèⁿ-miā tōa khe, hō-chò “Ko-pîn-khe”. Chū sè-hàn kàu tōa-hàn, góa chiông-lâi m̄ bat hó-hó-á kā khòaⁿ--kòe, sui-bóng “Ko-pîn-khe” lī goán tau kan-taⁿ 3 kong-lí hn̄g. Tng góa ta̍uh-ta̍uh-á liáu-kái “Ko-pîn-khe” ê kòe-khì, tī góa sim-lāi ê chhiong-kek, koh-khah iâⁿ thâu 1 pái khòaⁿ-tio̍h “Ganga” hō͘--góa ê kám-tōng.
“Kīn biō khi sîn, lō͘-thâu nā hn̄g chiah ū chhin”, chit kù sio̍k-gān hoān-sè sī beh kā lán thê-chhéⁿ, ài lán m̄-thang bē-kì-tit chhiâⁿ-ióng lán tōa-hàn ê thó͘-tē, m̄-thang bē-kì-tit ka-tī sī siáⁿ lâng. Ùi chhù-piⁿ ê tōa khe khai-sí, góa khai-sí jīn-bat Tâi-oân. Sióng-siōng ū 1 kang, góa lâng tī thiⁿ-piⁿ-hái-kak, 1 ê bô lâng se̍k-sāi--góa ê só͘-chāi, kap chi̍t-kóa lâng chò-hóe, góa ē-sái chhin-chhiūⁿ hit ūi Chile-lâng kāng-khoán, kóng--ê lóng sī chit tè thó͘-tē, siūⁿ--ê lóng sī góa ê ka-hiong, kòa-liām--ê iû-goân sī Tâi-oân ê tōa-tōa-sè-sè.
讀hōo你聽：
（作者二十七歲，蹛高雄，從事環境工程ê khang-khuè；本文由台灣羅馬字協會提供。）
註：【教育部漢字kap台羅合用版】使用教育部推薦漢字kap台羅，一寡字詞ê語音kap語意thang上教育部台灣閩南語常用詞辭典查詢；【傳統白話字版】使用傳統白話字，一寡字詞ê語音kap語意thang上白話字台語文網站查詢。『 』內底用華語發音。
延伸閱讀：
・【台語世界／錄音】用台語予世間人知影咱是台灣人
・【台語世界／錄音】心適走揣台北城
若beh投稿，請寄：binpotgb@gmail.com，文章字數 600～800；文章若採用，有淡薄仔稿費。
請上【台語世界】閱讀koh-khah濟相關文章。
專欄屬作者個人意見，文責歸屬作者，本報提供意見交流平台，不代表本報立場。
