過去國民黨殖民政策為著beh達到語言統一ê目的，推行「講國語運動」。這款久年長月ê洗腦產生講華語較高尚ê迷思，hō͘少年囡á kan-taⁿ會曉講華語，hō͘台灣變chiâⁿ孤一種語言ê環境，致使母語消失ê速度it-kín，母語差不多lóng強beh死--去ah！序大為著beh kap囡á、孫á講話mā著ài講華語，因為án-ne in才聽有，形成現此時台灣chiâⁿ特殊ê症頭「Oa̍t頭症」。
頂頭chiah-ê現象tī阮兜lóng總有。我ê老爸老母是日本時代出世--ê，是正港ê台灣人。In一世人lóng講台語，bô-tâ-ôa因為政治ê因素致使in mā ài被迫學華語，因為án-ne才會當kap 4 ê孫á開講。
幾冬前我無意中接觸著台語課程，tī學習ê過程中聽過幾lō擺因為bē-hiáu母語soah無法度kap爸母ia̍h是阿公阿媽相辭ê例。因為有歲ê序大人beh過身進前kan-taⁿ聽有伊上慣勢ê語言。想bē到佇4冬後阮兜mā tn̄g著kâng-khoán ê情形，無kâng--ê是我有學台語。Só͘-pái tī我ê老母beh過身進前，我理所當然是兄弟姊妹ê代言人。我tī老母koh清醒ê時陣，用老母聽有ê語言對伊講出ta̍k ê有gōa愛--伊kap感謝--伊。Hō͘媽媽感受著阮ta̍k ê ê愛，hō͘伊會當放心，行會開跤。
老實講，tī我beh學台語進前，雖bóng會曉講台語，m̄-koh真han-bān koh講bē liàn-tńg。因為我mā是hō͘國民黨洗腦ê產物，認為講華語是較高尚--ê、較有水準--ê。Hiàng時我m̄-bat認同過爸母講ê話才是土地上媠ê聲嗽，是咱永遠póe bē開ê「根」，一直到我有緣接觸著台語了後，才知影台語ê媠kap重要性。
Chiâⁿ-chò台灣ê囝孫á，tī老母beh離開ê時，才知影原來唯一會當kap老母溝通ê密碼是老母聽有ê語言－台語。真感謝上天ê安排，引chhōa我學台語，因為這款因緣我才會當tī老母最後ê時刻，用伊聽有ê語言講愛、soeh謝，mā因為án-ne我kap所有ê兄弟姊妹才無造成遺憾，這是我當初學台語進前無想--著-ê。Chit-má我beh kā這款幸福分享hō͘ koh較濟人，學母語tàu陣幸福。
身為台灣ê囝孫á！Ài知影土地ê聲嗽就是愛ê跤跡。用爸母ê話對in表達愛意，用「台灣字」寫序大ê心聲，用土地ê聲嗽記錄這tè土地ê一切，這是上koân-chàn ê有孝kap守護土地實質ê力量。Kā「根」thn̂g-thòaⁿ--落-去是咱chiâⁿ做台灣人ê責任，mā是濟濟台灣囝孫永遠ê幸福。
【台灣字（白話字）版】
Thó͘-tē ê Siaⁿ-sàu Sī Ài ê Bi̍t-bé
Bûn, Lo̍k-im／Tân Lī-bûn
Kòe-khì Kok-bîn-tóng si̍t-bîn chèng-chhek ūi-tio̍h beh ta̍t-kàu gí-giân thóng-it ê bo̍k-tek, thui-hêng “Kóng Kok-gí Ūn-tōng”. Chit khoán kú-nî tn̂g-goe̍h ê sé-náu sán-seng kóng Hôa-gí khah ko-sióng ê bê-su, hō͘ siàu-liân gín-á kan-taⁿ ē-hiáu kóng Hôa-gí, hō͘ Tâi-oân piàn chiâⁿ ko͘ chi̍t chióng gí-giân ê khoân-kéng. Tì-sú bó-gí siau-sit ê sok-tō͘ it-kín, bó-gí chha-put-to lóng kiông-beh sí--khì-ah! Sī-tōa ūi-tio̍h beh kap gín-á, sun-á kóng-ōe mā tio̍h-ài kóng Hôa-gí, in-ūi án-ne in chiah thiaⁿ ū. Hêng-sêng hiān-chhú-sî Tâi-oân chiâⁿ te̍k-sû ê chèng-thâu “Oa̍t-thâu-chèng”.
Téng-thâu chiah-ê hiān-siōng tī gún tau lóng-chóng ū. Góa ê lāu-pē lāu-bú sī Ji̍t-pún sî-tāi chhut-sì--ê, sī chiàⁿ-káng ê Tâi-oân lâng. In chi̍t-sì-lâng lóng kóng Tâi-gí, bô-tâ-ôa in-ūi chèng-tī ê in-sò͘ tì-sú in mā ài pī-pek o̍h Hôa-gí, in-ūi án-ne chiah ē-tàng kap 4 ê sun-á khai-káng.
Kúi tang chêng góa bô-ì-tiong chiap-chhiok tio̍h Tâi-gí khò-têng, tī ha̍k-si̍p ê kòe-têng tiong thiaⁿ-kòe kúi-lō pái in-ūi bē-hiáu bó-gí soah bô-hoat-tō͘ kap pē-bú ia̍h-sī a-kong a-má sio-sî ê lē. In-ūi ū-hòe ê sī-tōa-lâng beh kòe-sin chìn-chêng kan-taⁿ thiaⁿ ū i siōng koàn-sì ê gí-giân. Siūⁿ bē kàu tī 4 tang āu gún tau mā tn̄g-tio̍h kâng-khoán ê chêng-hêng. Bô-kâng ê sī góa ū o̍h Tâi-gí. Só͘-pái tī góa ê lāu-bú beh kòe-sin chìn-chêng, góa lí-só͘-tong-jiân sī hiaⁿ-tī chí-mōe ê tāi-giân-jîn. Góa tī lāu-bú koh chheng-chhéⁿ ê sî-chūn, iōng lāu-bú thiaⁿ ū ê gí-giân tùi i kóng-chhut ta̍k ê ū gōa ài--i kap kám-siā--i. Hō͘ ma-ma kám-siū tio̍h gún ta̍k-ê ê ài, hō͘ i ē-tàng hòng-sim, kiâⁿ ē khui-kha.
Lāu-si̍t kóng, tī góa beh o̍h Tâi-gí chìn-chêng, sui-bóng ē-hiáu kóng Tâi-gí, m̄-koh chin han-bān koh kóng bē liàn-tńg. In-ūi góa mā sī hō͘ Kok-bîn-tóng sé-náu ê sán-bu̍t, jīn-ûi kóng Hôa-gí sī khah ko-siōng--ê, khah ū chúi-chún--ê. Hiàng-sî góa m̄-bat jīn-tông kòe pē-bú kóng ê ōe chiah-sī thó͘-tē siōng súi ê siaⁿ-sàu, sī lán éng-oán póe bē khui ê “Kin”. It-ti̍t kàu góa ū iân chiap-chhiok tio̍h Tâi-gí liáu-āu, chiah chai-iáⁿ Tâi-gí ê súi kap tiōng-iàu-sèng.
Chiâⁿ-chò Tâi-oân ê kiáⁿ-sun-á, tī lāu-bú beh lī-khui ê sî, chiah chai-iáⁿ goân-lâi î-it ē-tàng kap lāu-bú ko͘-thong ê bi̍t-bé sī lāu-bú thiaⁿ ū ê gí-giân--Tâi-gí. Chin kám-siā siōng-thian ê an-pâi, ín-chhōa góa o̍h Tâi-gí. In-ūi chit khoán in-iân góa chiah ē-tàng tī lāu-bú chòe-āu ê sî-khek, iōng i thiaⁿ ū ê gí-iân kóng ài, soeh-siā. Mā in-ūi án-ne góa kap só͘-ū ê hiaⁿ-tī chí-mōe chiah bô chō-sêng ûi-hām. Che sī góa tong-chho͘ o̍h Tâi-gí chìn-chêng bô siūⁿ--tio̍h-ê. Chit-má góa beh kā chit khoán hēng-hok hun-hióng hō͘ koh-khah chē lâng, o̍h bó-gí tàu-tīn hēng-hok.
Sin-ûi Tâi-oân ê kiáⁿ-sun-á! Ài chai-iáⁿ thó͘-tē ê siaⁿ-sàu tō-sī ài ê kha-jiah. Iōng pē-bú ê ōe tùi in piáu-ta̍t ài-ì, iōng “Tâi-oân-jī” siá sī-tōa ê sim-siaⁿ. Iōng thó͘-tē ê siaⁿ-sàu kì-lio̍k chit tè thó͘-tē ê it-chhè. Che sī siōng koân-chàn ê iú-hàu kap siú-hō͘ thó͘-tē si̍t-chit ê le̍k-liōng. Kā “Kin” thn̂g-thòaⁿ--lo̍k-khì sī lán chiâⁿ-chò Tâi-oân lâng ê chek-jīm. Mā-sī chē-chē Tâi-oân kiáⁿ-sun-á éng-oán ê hēng-hok.
讀hōo你聽：
專欄屬作者個人意見，文責歸屬作者，本報提供意見交流平台，不代表本報立場。
