Babuza Chû 2001
“Gentleman” sī góa chhī ê hô͘-lî-káu. Kang--ê. Tāi-iok 5 kong-kin tāng. Goán lóng kiò i “Gentle”. Tī 2001 7 goe̍h 28 thàu-chá sí--khì.
“A-Pûi--ê” sī kang-ê kun-iōng-káu, 25 kong-kin.
“Candy” sī bó-ê pointer, ū beh 10 kong-kin.
Koh ū chi̍t-chiah ah-bî-á.
Gentle, lí chit-má teh chhòng sàⁿ? Teh khùn? Kin-á-ji̍t ū chia̍h sím-mi̍h bô? Lín hia ē kôaⁿ bē? Lí ê chiàⁿ-kha kiám iáu ē thiàⁿ? Kā lí chù-siā ê ūi hó bōe?
7 go̍eh 30 hit-ji̍t sàng lí chhut-soaⁿ. Góa iōng sok-ka tē-á kā lí pau leh, kōaⁿ khì káu-á-tiàm, kau hō͘ thâu-ke, pài-thok i kā lí hóe-hòa. Góa siūⁿ-tio̍h chiok m̄-kam! Beh lī-khui káu-á-tiàm ê sî, góa it-ti̍t bong hit-kâi sok-ka tē-á, sim-koaⁿ ìⁿ-á pho̍k-pho̍k chháiⁿ, âu-kńg tīⁿ--khí-lâI; ba̍k-sái kâm ba̍k-kîⁿ, háu tī sim-koaⁿ té. Kiaⁿ hō t͘hâu-ke khòaⁿ--tio̍h, hō ͘lâng chhiò!
Lí tòe góa ū 12 nî hiah kú. Góa chin hán-tit kā lí sioh.Chún ū, mā-sī the̍h hó-liāu--ê hō lí chia̍h niâ. Chēng poaⁿ kòe-lâi Làm-po ͘liáu góa chiū m̄-bat kā lí moh͘--kòe. Góa tùi káu-á bô sím-mi̍h hó kám, in-ūi sè-hàn bat hō k͘áu-á kā--kòe! Ē lia̍h lí tńg-lâi chhī sī in-ūi lí ê chú-lâng tú-hó sī góa ê hōan-chiá. I tài jiō-to̍k chèng, tio̍h-ài khò sé-io-chí kòe-ji̍t. Góa put-sî kap i khai-káng, tī i sé-io-chí bô liâu ê sî-chūn. Góa thiaⁿ i kóng lín bú-ah seⁿ bē chió káu-á kiáⁿ, koh lia̍h lí lâi pēⁿ-īⁿ sńg-lāng. Góa tio̍h-sī hō lí kó-͘chui tit-lâng-thiàⁿ ê seⁿ-tiuⁿ saⁿh--tio̍h, chiah ē chhân-chhân kā lí moh͘--tńg-lâi! M̄-kú góa mā bô tiāⁿ-tiāⁿ kā lí moh͘, kā lí sioh.
Lí kiám iáu ē kì--tit? Khí-thâu lí sè-chiah, m̄-bat kui-kí, tī chhù--ni̍h o-͘pe̍h kā. Phòng-í, chhián-thoa, phôe-ê kap saⁿ-á-khò ͘lóng hō lí kā kàu chhùi-kô-͘kô.͘ Góa khi-mo ͘bái chiū kā lí koaiⁿ tī piān-só!͘ Lō-͘bóe lí koh tī hia o-͘pe̍h pàng sái-jiō, góa kui-khì kā lí tàn khì 4-lâu bóe-téng! Hō lí chi̍t-ê ko-͘toaⁿ tī hia. Chit-khóan ê sî-ji̍t lóng-chóng tú-hó 1 nî.
1990 lán poaⁿ-lâi Làm-po ͘liáu-āu, lí ê thian-tē piàn kàu khoah-khoah-khoah! Tī chia, lí siōng tōa. Hit-chūn A-Pûi--ê kap Candy lóng iáu-bōe lâi. Chi̍t-pah gō-͘cha̍p phêⁿ ê khong-kan sûi-chāi lí cháu, thiàu, lòng, chông! Hî-tî-á lí mā thiàu lo̍h-khì sńg. Āu--lâi koh ū Ah-bî-á lâi chò-phōaⁿ. Ji̍t--sî kā lí sai-nai, mê--sî kap lí kheh-sio, khùn sio-óa. Che eng-kai sī lí ê hó thiⁿ-nî. A-Pûi--ê lâi, lí iáu-sī láu-tōa--ê. Candy mā kāng-khóan. Sui-bóng lí hàn-chháu siōng-kài sè, in mā lóng jīn-tēng lī sī tōa--ê, m̄-káⁿ kap lí ké-siáu. Siōng hō lí khí-mo ͘bái kap ut-chut--ê khó-lêng sī Candy teh “siáu” ê sî, kan-ta A-Pûi--ê thang óa--khì. Lóng bô lí ê hūn. Hāi lí “khòaⁿ ū chia̍h bô kan-ta giàn!”
Lí sè-sè chiah, thih-mn̂g phāng chhng—chi̍t-ē chiū chhut--khì. Tak-ji̍t lí lóng tī lán chia chò kóan-khu--ê. Keh-piah Sò-͘sàng in tau, tùi-bīn Ông keng-lí ê chhù, tò-pêng Chan--sian-siⁿ ê mn̂g-kháu lóng-sī lí ê tē-pôaⁿ.
Bô pa̍t-chiah káu pí lí khah tōa! Múi-ji̍t tiong-tàu, iû-chhai sian-siⁿ nā lâi, lí chiū hē sìⁿ-miā pūi, auⁿh-auⁿh-kiò, koh kā lâng jiok. Iû-chhai chin siū-khì, chiū iōng chhê-á kā lí siāu, kā lí kòng. Ē kì-tit ū chi̍t-pái lí hō lâng kòng chi̍t-ē kaiⁿ-kaiⁿ-kiò, chha chi̍t-ē-á pái-kha! M̄-kú lí iáu-sī m̄-kiaⁿ sí, chiàu-siông tī mn̂g-kháu kò, ͘khòaⁿ-tio̍h iû-chhai mā-sī kè-sio̍k pūi koh jiok. Lâng kóng káu pūi hóe-chhia sī bô lō-͘iōng, lí sī káu pūi iû-chhai thó phôe thiàⁿ! Ài, lín káu-á-kok--ê ná ē hiah-ni̍h chheh thè lán sàng phe ê iû-chhai?
Ta̍k-pái góa nā tī tiâⁿ--ni̍h teh chò sit, lí lóng ē kiâⁿ óa--lâi, tiām-tiām phak tī hia. Ām-kún tah-tī thô-͘kha, ba̍k-chiu tōa-tōa khian, kim-kim kā góa siòng. Lí hit-khóan ê gán-sîn góa chiok kah-ì. Sī hiah-ni̍h-á chū-jiân kap khin-sang, bô hôan bô ló. Ná-chhiūn teh kā góa kóng, “ Thâu--ê, góa chin ài kap lí chò-phōaⁿ neh.” Lí chiū án-ne tiām-tiām lia̍h góa kim-kim khòaⁿ. Góa nā kā lí gán--chıt̍-ē, lí chiū bóe-liu iô--n̄ng-ē. Góa siōng ài chit-khóan tiûⁿ-bīn kap khì-hun: lán hō-͘siōng lóng ū kám-siū tùi-hòng ê chûn-chāi kap hō-͘siōng koan-sim e hó-ì, khiok bô chō-sêng hō-͘siōng jīm-hô ê put-an kap khùn-jiáu. Góa lóng ké-kiám ē khì kā lí so--chıt̍-ē. Piáu-sī góa ê ài-sioh, sui-bóng góa m̄-sī chin ài káu-á. Chóng-sī góa chin hán-tit kā lí moh͘.
Ē kì--tit bô? Candy tú lâi hit-chām-á, góa ta̍k-kang chia̍h-pá siuⁿ-êng chhōa lín khì Jîn-bí Kok-hāu ūn-tōng-tiâⁿ cháu. Góa cháu chò chêng hō lín jiok. Lí, A-Pûi--ê kap Candy lóng cháu kàu chiok hoaⁿ-hí. Hit-chūn A-Tekk chiah 8 hòe, I-Mee 5 hòe, I-Maa 39 hòe, góa 41 hòe, lí chiah 1 hòe thóng niâ. Lán lóng chò-hóe chhut-mn̂g. Sui-jiân ta̍k-pái lóng kui-sin tāng-kōaⁿ, mā kám-kak chin sóng-khòai kap khí-mo ͘giang. Sǹg--khí-lâi mā í-keng sī 10 nî chêng ê tài-chì ah. Chin kín! Jîn-seng mā bô kúi-ê 10 nî.
Lí hō góa siōng khí-mo ͘bái--ê chiū-sī kiò bē lâi! Ū chi̍t-àm, góa beh koaiⁿ-mn̂g khì khùn, tī mn̂g-kháu kiò lí jıp̍--lâi. Kiò kui-po,͘ lí tio̍h-sī m̄-khéng jıp̍--lâi. Koh chò lí cháu--khì! Góa hóe-tōa khí-mo ͘bái, chhut-khì kā lí lia̍h--ji̍p-lâi. Góa chhùi ná chhoh, chhiú ná kā lí phah thâu-khak. Lí hō góa phah liáu chin thiàⁿ, sòa tōa-siaⁿ kaiⁿ, koh beh kā góa kā! Hō͘ góa phah chi̍t-ē koh khah thiám!! Ji̍p-khì pâng-keng liáu-āu góa chiah khai-sí hoán-hóe! Góa ná ē kā lí phah kàu hiah thiám? Bē-su beh kā lí phah hō s͘í leh! Hit-mê it-ti̍t teh siūⁿ, m̄-chai ē thâu-khak pháiⁿ--khì bô? Góa sêng-jīn chiú lim siuⁿ-chē, sái sèng-tē, chiah ē hiah-ni̍h chho͘-ló͘! Chin sit-lé!
Ū kúi-pái lí kám-mō,͘ chhóan-khùi ē hiu̍ⁿh, phīⁿ-thâu ta-ta, lâu ba̍k-sái-ko, chhùi-chi̍h thó-͘thó,͘ bô gôan-khì. Góa khòaⁿ-tio̍h chin m̄-kam. Iōng io̍h-á hō lí chia̍h. M̄-kú góa m̄-chai io̍h-liōng beh án-chóan sǹg. Hó-ka-chài, góa ê hó pêng-iú Koeh i-su sī siù-i. I kà góa cháiⁿ-iūⁿ kap io̍h-á hō lí chia̍h. Ī-hông-siā mā lóng-sī i bián-chîⁿ hō góa io̍h-á kā lín chù--ê. Taⁿ, lí lóng bē koh-chài kám-mō ah. Góa m̄ -chai kiám ài thè lí hoaⁿ-hí?
Lí chiàⁿ-pêng ê thâu-chêng chêng-kha, chin chá tio̍h seⁿ liû. Khí-thâu góa lóng bô iàu-ì, siūⁿ bē kàu sòa jú lâi jú tōa. Kàu pòaⁿ-nî-chêng ê khóan, lí khai-sí kiâⁿ tio̍h lō͘ iōng chhiáng--ê, góa chiah chai-iáⁿ tāi-chì giâm-tiōng ah. Chóng-sī siù-i mā jīn-tēng bô iàu-kín. Góa chiū bô koh kā lí koan-sim, ta̍k-kang khòaⁿ lí iōng saⁿ-ki kha chhiáng leh, chhiáng leh. Khòaⁿ kàu góa ka-kī mā bâ-pì! Chit-chām-á, I-Maa chhut-kok, góa koh ūi-tio̍h Bîn-sī 8 goe̍h chhe-5 beh hoat-piáu lūn-bûn* kap TLH 8 goe̍h 19 beh sêng-lıp̍**, ta̍k-ji̍t mā bô-êng kàu 1 tiám gōa chiah chia̍h tiong-tàu-tǹg. Àm-sî tńg-khì kàu chhù lóng mā chiok thiám. Kán-tan khat kóa-á chhī-liāu hō lín chia̍h tio̍h koh khai-sí bô-êng góa ê tāi-chì. Lóng bò thang kā lín khòaⁿ--chi̍t-ē. Kàu 7 go̍eh 10 gōa ū chi̍t-ji̍t I-Mee kā góa kóng lí ê kha teh nōa, koh ū chhàu-bī. Góa chiah chim-chiok khòaⁿ. A-niâ òe! Lí ê kha-tê-á í-keng nōa beh chi̍t -pòaⁿ lah! Kut-thâu mā khòaⁿ hiān-hiān! Góa khòaⁿ chi̍t-ē, chi̍t-hong-bīn phīⁿ-tio̍h chhàu-bī bô sóng-khòai, lēng-gōa mā kám-kak góa chit-ê Thâu--ê sit-chit, bô chek-jīm! Góa sim-koaⁿ chhiūⁿ to teh koah! Kui-kang sim-chêng lóng chiok bái. Hit-ji̍t góa lóng-chóng chia̍h chi̍t-tǹg pn̄g niâ. Bô hoat-tō,͘ góa ka-kī kā lí chù-siā. Iōng siōng kiông ê io̍h-á, Amikin, kā lí chù. I-Mee mā khòaⁿ lí khó-liân, khì bé hó-liāu--ê lâi hō lí chia̍h. Hi-bāng lí ê té-khòng-la̍t ē khah kiông. Chù 5 kang kám-kak ū chìn-pō,͘ chiū thêng--lo̍h-lâi. Kòe bô kúi ji̍t, thiaⁿ-tio̍h lí teh hiu̍ⁿh, góa chiū chai-iáⁿ chit-siaⁿ bái loh͘ ! Koh chài kā lí chù-siā.
7 go̍eh 28 hit-àm, Tâi-pak hiah-ê gín-á lâi lán chia. Góa khòaⁿ-tio̍h lí bô sím-mi̍h gôan-khì, phak tī thô-͘kha, chhóan-khùi mā chin chia̍h-la̍t. Hit-chūn góa chin chai-iáⁿ lí khó-lêng thoa bē kòe keh-tńg-ji̍t! Lí kā góa the̍h hō ͘lí ê bah chhìn-chhái chia̍h--kúi-chhùi ah, chiū koh phak leh! Góa mā bô koh chhap lí, jıp̍-khì chò góa ê tai-chì.
7 go̍eh 29 sī lé-pài, góa ài khì siōng-pan. Góa beh chhut-mn̂g ê sî, khòaⁿ-tio̍h lí tó tī tiân--ni̍h, 4 kha ti̍t-ti̍t! Ba̍k-chiu koh ū chin chē hô-͘sîn teh chn̄g. Góa óa-khì kā lí bong, lí ê sin-khu léng-léng, 4 kha ngē-ngē! Lí í-keng lî-khui góa cháu--khì ah! Ài, Gentle! Lí chin-chiàⁿ khì ah! Góa bô siūⁿ beh khàu, khàu mā bô lō-͘iōng! Lí góa ê iân-hūn kàu chia ôan-kiat lò.͘ Hi-bāng lí khì tī khòai-lo̍k ê sè-kài. Bô hôan bô ló.
Chiàu góa ê i-ha̍k tì-sek phòaⁿ-tōan, lí eng-kai í-keng kòe-khùi 5 tiám-cheng chó-iū. Sǹg--lâi lí sī tī 7 go̍eh 29 ê thàu-chá 2,3 tiám hia tn̄g-khùi--ê.
Taⁿ, góa tńg--khì ê sî bē koh thiaⁿ-tio̍h lí pūi ê siaⁿ, chi̍t-chióng ē hō góa sim-an koh chhin-chhiat ê siaⁿ ; tī tiâⁿ--ni̍h chò-sit ê sî bô lí koh lâi kap góa sio-siòng, kā góa sai-nai. Chóng-sī kám-kak sit-khì sím-mıh̍ , khiok kóng bē chhut--lâi!
Sàng lí chhut-soaⁿ, chóng ē ba̍k-kho ͘âng, phīⁿ-kńg sng, sim-chêng ut-chut. M̄-kú, che sī sū-si̍t. Mā-sī bô hoat-tō thang kái-piàn ê tāi-chì. Siá chit-tiuⁿ phe hō lí, kan-ta beh kì-lio̍k kap siàu-liām lán ê chit-tōaⁿ iân-hūn.
Siāng-sî mā thong-tháu góa lōe-sim ê put-an kap phō-khiám. Chài-hōe lah, Gentleman!
Koh hō ͘góa sioh--chi̍t-ē!
*民視主辦:台語文研討會2001/08/05
**台灣羅馬字協會2001/08/19成立tī Tām-súi
文章屬作者個人意見,文責歸屬作者,本報提供意見交流平台,不代表本報立場。