時代離咱愈來愈遠，記持愈來愈含糊，這是發生tī 1941年到1945年，太平洋戰爭ê故事。我tī 1959 chiah年出世，太平洋戰爭我無親目睭看見，下面chit-ê小故事，是我為著beh了解沉年ê往事，問我ê老母kah叔伯阿叔，對in ê口中所聽著ê一點點仔過去。我ê太祖tī清國時代，是高雄路竹大社庄ê大地主，蹛tī阮祖厝附近ê居民，攏是阮太祖thn̂g湠lo̍h來ê後代。古早kui-ê大社庄有一半以上攏姓蘇，我讀國小ê時，我ê母校大社國小有一半以上ê學生攏姓蘇。
今仔日我beh講ê故事，主角是我ê叔伯兄哥蘇石虎。伊大約tī 1924年出世，大約ke我35歲，因為古早人攏生足濟囡仔，致使濟歲人有可能愛叫減家己歲數ê囡仔阿叔抑是阿舅。我ê叔伯兄哥蘇石虎，大約tī 1944年伊20歲ê時，hō͘日本政府調去南洋做軍夫。hit時伊已經娶某，我ê叔伯兄嫂已經有身。蘇石虎kah我kāng一ê太祖，in hit房有五ê兄弟，石良、石岸、石虎、石井、石川。蘇石虎排行第三，in另外四ê兄弟仔我攏bat看--過，獨獨m̄-bat我ê另外chi̍t-ê叔伯兄哥蘇石虎。我bat問我ê老母，我ê叔伯兄嫂蔥--a，伊ná會無翁，阿母講：石虎--ā死tī南洋，我聽了真心酸。
1945年太平洋戰爭結束日本戰敗，一批koh一批ê台灣兵，hō͘大船載入港口。一批閣一批ê親人去港口等待，盼望親人趕緊入港，有人歡喜有人悲。經過一擺koh一擺ê等待，我ê叔伯兄嫂攏等無伊思思念念ê愛人。聽講最後一pang船beh轉--來ah，長輩kā叔伯兄嫂講：你tiàm厝內等待阮ê好消息。不安ê心情tī親人ê腹內絞滾，得tio̍h ê結果船去人空，親人流目屎捀tio̍h蘇石虎ê遺物，踏tio̍h沉重ê跤步kā蘇石虎講：石虎--à你已經轉--來台灣ah，石虎--à你已經到厝ah。這時我ê叔伯兄嫂，跪tī廳頭ê埕斗目屎四淋垂，叫天天bē ìn，叫地地無聲。一陣koh一陣ê哭聲，親像水chhiâng對山頂流lo̍h來ê喝咻聲，親像春雷pìn-piàng叫恐怖ê怪聲。石虎--à，石虎--à，你ná會hiah-nī僥倖做你去，放我孤單一人，你ê親生囝猶未看tio̍h你，你忍心放阮母仔囝做你去，你ná會.....。到chia我已經寫bē lo̍h--去ah，kám講che tio̍h是人生。這是一段人間ê悲劇，離現此時已經75年久ê沉年往事，石虎兄你好好安歇，你ê後代過了真好。
台灣字（白話字）版
Tâi-oân-lâng chò Ji̍t-pún-peng ê sió-kò͘-sū
Sî-tāi lî lán jú-lâi jú-hn̄g, kì-tî jú-lâi jú hâm-hô͘, che-sī hoat-seng tī 1941 nî kàu 1945 nî, Thài-pêng-iûⁿ chiàn-cheng ê kò͘-sū. Góa tī 1959 nî chiah chhut-sì, Thài-pêng-iûⁿ chiàn-cheng góa bô chhin ba̍k-chiu khòaⁿ--kìⁿ. Ē-bīn chit-ê sió kò͘-sū, sī góa ūi-tio̍h beh liáu-kái tîm-nî ê óng-sū, mn̄g góa ê lāu-bó kah chek-peh a-chek, tùi in ê kháu-tiong só͘ thiaⁿ--tio̍h ê chi̍t-tiám-tiám-á kòe-khì. Góa ê thài-chó͘ tī Chheng-kok sî-tāi, sī Ko-hiông Lō͘-tek Tōa-siā-chng ê tōa tē-chú, tòa tī goán chó͘-chhù hū-kīn ê ki-bîn, lóng-sī goán thài-chó͘ thn̂g-thòaⁿ lo̍h-lâi ê āu-tāi. Kó͘-chá kui-ê Tōa-siā chng ū chi̍t-pòaⁿ í-siōng lóng sèⁿ So͘. Góa tha̍k kok-sió ê sî, góa ê bó-hāu Tōa-siā Kok-sió ū chi̍t-pòaⁿ í-siōng ê ha̍k-seng lóng sèⁿ So͘.
Kin-á-ji̍t góa beh kóng ê kò͘-sū, chú-kak sī góa ê chek-peh hiaⁿ-ko So͘, Chio̍h Hó͘. I tāi-iok tī 1924 nî chhut-sì. Tāi-iok ke góa 35 hòe. In-ūi kó͘-chá lâng lóng seⁿ chiok-chē gín-á, tì-sú chē-hòe-lâng ū khó-lêng ài kiò kiám ka-tī hòe-sò͘ ê gín-á a-chek a̍h-sī a-kū. Góa ê chek-peh hiaⁿ-ko So͘, Chio̍h Hó͘, tāi-iok tī 1944 nî i 20 hòe ê sî, hō͘ Ji̍t-pún chèng-hú tiāu khì Lâm-iûⁿ chò kun-hu. Hit-sî i í-keng chhōa-bó͘, góa ê chek-peh hiaⁿ-só í-keng ū-sin. So͘, Chio̍h Hó͘ kah góa kāng chi̍t-ê thài-chó͘, in hit pâng ū gō͘-ê hiaⁿ-tī, Chio̍h Liông, Chio̍h Hōaⁿ, Chio̍h Hó͘, Chio̍h Chéⁿ, Chio̍h Chhoan. So͘, Chio̍h Hó͘ pâi-hâng tē-saⁿ. In lēng-gōa sì-ê hiaⁿ-tī-á góa lóng bat khòaⁿ--kòe, to̍k-to̍k m̄-bat góa ê lēng-gōa chi̍t-ê chek-peh hiaⁿ-ko So͘, Chio̍h Hó͘. Góa bat mn̄g góa ê lāu-bó, góa ê chek-peh hiaⁿ-só Chhang--a, i ná-ē bô ang. A-bú kóng, “Chio̍h Hó͘--ā sí tī Lâm-iûⁿ.” Góa thiaⁿ liáu chin sim sng.
1945 nî Thài-pêng-iûⁿ chiàn-cheng kiat-sok. Ji̍t-pún chiàn-pāi. Chi̍t-phoe koh chi̍t-phoe ê Tâi-oân peng hō͘ tōa-chûn chài-ji̍p káng-kháu. Chi̍t-phoe koh chi̍t-phoe ê chhin-lâng khì káng-kháu tán-thāi, phàn-bōng chhin-lâng kóaⁿ-kín ji̍p-káng. Ū lâng hoaⁿ-hí ū lâng pi. Keng-kòe chi̍t-pái koh chi̍t-pái ê tán-thāi, góa ê chek-peh hiaⁿ-só lóng tán bô i su-su-liām-liām ê ài-jîn. Thiaⁿ kóng chòe-āu chi̍t-pang chûn beh tńg--lâi ah, tióng-pòe kā chek-peh hiaⁿ-só kóng, “Lí tiàm chhù-lāi tán goán ê hó siau-sit.” Put-an ê sim-chêng tī chhin-lâng ê pak-lāi ká-kún. Tit-tio̍h ê kiat-kó chûn khì lâng khang. Chhin-lâng lâu ba̍k-sái phâng tio̍h So͘, Chio̍h Hó͘ ê ûi-bu̍t, ta̍h-tio̍h tîm-tāng ê kha-pō͘ kā So͘, Chio̍h Hó͘ kóng, “Chio̍h Hó͘--à lí í-keng tńg--lâi Tâi-oân ah. Chio̍h Hó--à lí í-keng kàu chhù ah.” Chit-sî góa ê chek-peh hiaⁿ-só, kūi tī thiaⁿ-thâu ê tiâⁿ-táu ba̍k-sái sì-lâm-sûi. Kiò thiⁿ thiⁿ bē ìn, kiò tē tē bô siaⁿ. Chi̍t-chūn koh chi̍t-chūn ê khàu-siaⁿ, chhin-chhiūⁿ chúi-chhiâng tùi soaⁿ-téng lâu--lo̍h-lâi ê hoah-hiu siaⁿ, chhin-chhiūⁿ chhun-lûi pìn-piàng-kiò khióng-pò͘ ê koài-siaⁿ. Chio̍h Hó͘--à, Chio̍h Hó͘--à, lí ná-ē hiah-nī hiau-hēng chò lí khì, pàng góa ko͘-toaⁿ chi̍t-lâng? Lí ê chhin-seⁿ kiáⁿ iáu-bōe khòaⁿ-tio̍h lí, lí jím-sim pàng goán bó-á-kiáⁿ chò lí khì. Lí ná-ē......? Kàu chia góa í-keng siá bē lo̍h--khì ah. Kám kóng che tio̍h-sī jîn-seng? Che-sī chi̍t-tōaⁿ jîn-kan ê pi-kio̍k. Lī hiān-chhú-sî í-keng 75 nî kú ê tîm-nî óng-sū. Chio̍h Hó͘ hiaⁿ lí hó-hó an-hioh. Lí ê āu-tāi kòe-liáu chin hó.
讀hōo你聽：
文章屬作者個人意見，文責歸屬作者，本報提供意見交流平台，不代表本報立場。
