我ê阿公佮外公tī我iá-bē 出世進前就已經過身矣，阿媽是tī我七歲左右離開--ē，仝輩ê序大內底，外媽是歲壽上長--ê。嘛是因為按呢，我對外媽有較深ê印象。
我蹛tī台南，媽媽ê後頭厝tī嘉義，nā拄著過年ia̍h-sī歇熱，tiō會轉去較久ê時間。阮通常蹛tī阿姨兜，外媽會騎伊ê o͘-tó͘-bái，對空軍市場ê另外一爿沓沓仔踅--kòe-lâi。外媽身材懸koh胖，頭毛鉸kah短短koh過染，紅色ê色緻配合穿插，看--khí-lâi真siak-phāⁿ。外媽講話大聲，足有氣勢，囡仔人毋敢忤逆伊。雖然是按呢，逐擺欲離開ê時，外媽嘛是會買菜市仔內好食ê肉酥，ia̍h-sī煮一大坩麻油羊肉米糕予阮做伴手禮。彼當陣ê外媽精神足好，hām阿姨、姨丈、阿舅、阿妗一寡親情tī客廳開講，做伙拍牌，一下晡一下暗tio̍h過去矣。阮表兄弟姊妹一群囡仔人tī邊仔，嘛耍kah蓋歡喜。
大學一年ê歷史課，老師派一項「口述歷史」ê作業，請阮訪問一位序大，寫出伊ê故事。我想來想去，無比「外媽」閣較適合ê主題矣。只是彼當陣tăⁿ讀大學，功課、考試、社團、交朋友無閒chhih-chhih，無時間閣轉去嘉義一逝。最後我決定ùi媽媽遐了解外媽ê故事。
根據媽媽ê講法，外媽是鹽水（Kiâm-chúi）人，伊ê老爸（我ê阿祖）bat去南洋做生理。外媽嘛bat去日本讀助產士ê課程。毋過結婚後tiō tī厝內扞家顧囡仔，無出去食頭路。我leh想，可能是因為這款ê背景，外媽變做一ê真有膽量ê女性。外媽有五ê cha-á-囝，兩ê後生，其中有三ê蹛tī國外，伊一句英文攏袂曉，皮箱捾—leh，tio̍h家己一人坐十kúi點鐘ê飛行機去美國矣。有當時仔koh偷紮故鄉味ê煙腸通關。這馬想--khí-lâi感覺真趣味。
大學四年，我申請去日本交換學生一冬，轉來台灣ê時，外媽已經蹛入去安養院矣。去看外媽ê時，伊kā我ê手搝tiâu-tiâu，毋過話攏講袂出--lâi。閣過冬外，外媽tio̍h過身矣。少年時毋捌代誌koh驚歹勢，無聽tio̍h外媽講𪜶阿爸去南洋kap伊khì日本讀書ê故事，實在是遺憾。但是我知影這个勇敢ê血緣一直tī--leh，tùi外媽流到媽媽身上，閣tùi媽媽身上流到我ê身上。
台灣字（白話字）版
Gōa-má ê kò͘-sū
Tân Siú-phóe
Góa ê a-kong kap gōa-kong tī góa iá-bē chhut-sì chìn-chêng tio̍h í-keng kòe-sin ah, a-má sī tī góa chhit-hòe chó-iū lī-khui--ē, kāng-pòe ê sī-tōa lāi-té, Gōa-má sī hòe-siū siōng-tn̂g--ê. M̄ā-sī in-ūi án-ne, góa tùi gōa-má ū kah-chhim ê ìn-siōng.
Góa tòa tī Tâi-lâm, ma-ma ê āu-thâu-chhù tī Ka-gī, nā tú-tio̍h kòe-nî ia̍h-sī hioh-loa̍h, tiō ē tńg-khì khah-kú ê sî-kan. Goán thong-siông tòa tī a-î tau, gōa-má ē khiâ I ê o͘-tō͘-bái, ùi khong-kun chhī-tiûⁿ ê lēng-gōa chi̍t-pêng tau̍h-tau̍h-á se̍h- -kòe-lâi. Gōa-má sin-châi koân koh phàng, thâu-mo͘ ka-kah té-té koh kòe tiān kòe ní, âng-sek ê sek-tī phòe-ha̍p chhēng-chhah, khòaⁿ- -khí-lâi chin siak-phāⁿ. Gōa-má kóng-ōe tōa-siaⁿ, chiok-ū khì-sè, gín-á-lâng m̄-káⁿ ngó͘-ge̍k- -I. Sui-jiân sī án-ne, ta̍k-pái beh lī-khui ê sî, gōa-má mā-sī ē bé chhài-chhī-á-lāi hó-chia̍h ê bah-so͘, ia̍h-sī chú chi̍t-tōa-khaⁿ môa-iû iûⁿ-bah bí-ko hō͘ goán chò phōaⁿ-chhiú-lé. Hit-tang-chūn ê gōa-má cheng-sîn chiok-hó, hām a-î, î-tiūⁿ, a-kū, a-kīm chi̍t-kóa chhin-chiâⁿ tī kheh-thiaⁿ khai-kang, chò-hóe phah-pâi, chi̍t ē-po͘ chi̍t e-àm tio̍h kòe- -khì ah. Goán piáu-hiaⁿ-tī-chí-mōe chi̍t-kûn gín-á-lâng tī piⁿ- -á, mā sńg kah kài hoaⁿ-hí.
Tāi-ha̍k it-nî ê le̍k-sú-khò, lāu-su phài chi̍t-hāng “kháu-su̍t-le̍k-sú“ ê chok-gia̍p, chhiáⁿ gún hóng-mn̄g chi̍t-ūi sī-tōa, siá-chhut I ê kò͘-sū. Góa siōⁿ-lâi-siōⁿ-khì, bô-pí “gōa-má” koh-khah sek-ha̍p ê chú-tê ah. Chí-sī hit-tang-chūn tăⁿ tha̍k tāi-ha̍k, kong-khò, khó-chhì, siā-thoân, kau-pêng-iú bô-êng chhih-chhih, bô-sî-kan koh tńg-khì Ka-gī chi̍t-chōa. Chòe-āu góa koat-tēng ùi ma-ma hiah liáu-kái gōa-má ê kò͘-sū.
Kin-kì ma-ma ê kóng-hoat, gōa-má sī Kiâm-chúi-lâng, I ê lāu-pē (góa ê a-chó͘) bat khì Lâm-iûⁿ chò-seng-lí. Gōa-má mā bat khì Ji̍t-pún tha̍k chō͘-sán-sū ê khò-thêng. M̄-koh kiat-hun-āu tiō tī chhù-lāi hōaⁿ-ke kò͘ gín-á, bô chhut-khì chia̍h-thâu-lō͘. Góa leh siōⁿ, khó-lêng sî in-ūi chit-khoán ê pōe-kéng, gōa-má piàn-chò chi̍t-ê chin-ū tám-liōng ê lú-sèng. Gōa-má ū gō͘ ê cha-á-kiáⁿ, nn̄g ê hāu-seⁿ, kî-tiong ū saⁿ ê tòa tī kok-gōa, I chi̍t-kù eng-bûn lóng-bē-hiáu, phôe-siōⁿ kōaⁿ--leh, tio̍h ka-tī chi̍t-lâng chē cha̍p-kúi-tiám-cheng ê hoe-lêng-ki khì Bí-kok ah. Ū-tang-sî-á koh thau-chah kò͘-hiong-bī ê ian-chhiâng thong-koan. Chit-má siōⁿ- -khí-lâi kám-kak chin-chhù-bī.
Tāi-ha̍k sì-nî, góa sin-chhéng khì Ji̍t-pún kau-ōaⁿ ha̍k-seng chi̍t-tang, tńg-lâi Tâi-oân ê sî, gōa-má í-keng tòa-li̍p-khì an-ióng-īⁿ ah. Khì khòaⁿ gōa-má ê sî, I kā góa ê chhiú giú-tiâu-tiâu, m̄-koh ōe lóng kóng-bē-chhut- -lâi. Koh-kòe-tang-gōa, gōa-má tio̍h kòe-sin ah. Siàu-liân-sî m̄-bat tāi-chì koh kiaⁿ pháiⁿ-sè, bô-thiaⁿ-tio̍h gōa-má kóng in a-pâ khì Lâm-iûⁿ kap I ka-tī khì Ji̍t-pún tha̍k-chu ê kò͘-sū, si̍t-chāi sī ûi-hām. Tān-sī góa chai-iáⁿ chit-ê ióng-kám ê hiat-iân it-ti̍t tī--leh, tùi gōa-má lâu-kàu ma-ma sin- -siōng, koh tùi ma-ma sin- -siōng lâu-kàu góa ê sin- -siōng.
讀hōo你聽：
文章屬作者個人意見，文責歸屬作者，本報提供意見交流平台，不代表本報立場。
