是按怎欲揀這篇：
濟濟人感覺本土語言無需要家己ê文字、無需要讀寫、無需要教學，nā án-ne是按怎英語ia̍h其他ê語言tio̍h-ài？話講透機，tse tio̍h是有看bē著ê歧視tī-teh。Kám欲學本土語言ē-tàng是個人選擇，m̄-koh歧視就千萬bē用--tit。
Lí kám ē-hiáu Tâi-gí?
Tâi-oân-lâng lóng ē-hiáu Tâi-gí?
Tâi-oân-lâng lóng ē-hiáu ka-kī ê bó-gí?
Lán lâi siūⁿ khòaⁿ-māi: Nā-sī ū lâng kā lí kóng i ē-hiáu Eng-gí, ì-sù sī sím-mi̍h? Bô lâng ē hiau-gî, chiū-sī ē-hiáu thiaⁿ, ē-hiáu kóng, ē-hiáu tha̍k koh ē-hiáu siá! Tio̍h--bô? Oân-chéng ê gí-giân lêng-le̍k pau-hâm “thiaⁿ, kóng, tha̍k, siá” 4 hāng. M̄-kú Tâi-oân-lâng kám lóng ē-hiáu thiaⁿ, kóng, tha̍k, siá i ka-kī ê bó-gí? Tap-àn chiok chheng-chhó: m̄-sī! Tâi-oân-lâng ê bó-gí lêng-le̍k ke̍k-ke sī thiaⁿ kap kóng 2 hāng nā-tiāⁿ. Ē-tàng kóng kan-ta 50 hun, bô ki̍p-keh! Jî-chhiáⁿ kóng liáu cháu-im á-sī m̄-tio̍h mā bô hi-hán. Só͘-í sī bô-kàu 50 hun. Lí nā khah ke-pô beh kā kiù-chèng, siōng chia̍p tú--tio̍h ê hoán-èng sī “thiaⁿ ū tio̍h hó--lah!” Chit-khoán sim-thài piáu-sī sím-mi̍h？Eng-kai sī khòaⁿ-khin ka-kī ê bó-gí, mā tùi ka-kī chin bô chū-sìn kap chun-tiōng.
Lán o̍h Eng-gí ê thài-tō͘ sī siáⁿ-khoán? Kám m̄-sī hoat-im ài chiok chún, ì-sù ài liáu-kái, koh ài ē-hiáu siá kàu chin chèng-khak? Sī siáⁿ-tāi lán tùi ka-kī ê bó-gí án-ne chhìn-chhìn-chhái-chhái “thiaⁿ ū tio̍h hó--lah”? Só͘-pái lán eng-kai kā lán ê bó-gí khòaⁿ-chò kap Eng-gí kāng-khoán iàu-kín chiah tio̍h!
Kî-si̍t Tâi-oân-lâng bē khòaⁿ-tāng ka-kī ê bó-gí, siōng-tōa ê gôan-in chin kán-tan: tn̂g-kî hō͘ lâng si̍t-bîn thóng-tī, lán ê gí-giân bûn-hòa hō͘ lâng chau-that, táⁿ-ap kap phì-siùⁿ! Ha̍k-hāu put-tān bô kà, koh tùi kóng bó-gí ê lâng kong-khai bú-jio̍k kap chhú-hoa̍t! Nî-kú goe̍h-chhim lán soah mā jīn-tēng ka-kī ê gí-giân bûn-hòa sī chho͘-ló͘ bô lō͘-iōng--ê! Só͘-pái kám-kak bô su-iàu kā khòaⁿ-tāng, m̄-bián chèng-khak ha̍k-si̍p, hoâiⁿ-ti̍t chhìn-chhái “thiaⁿ ū tio̍h hó--lah!”
Tâi-oân-kok ê hiong-chhin--ah, lán nā tùi ka-kī ê gí-giân bûn-hòa bô chhù-bī, bô chū-sìn, bô beh iàu-ì, án-ne ná ū khó-lêng kiàn-li̍p bîn-chú, bûn-bêng koh to-goân ê Tâi-oân-kok--leh? Lán eng-kai lâi tha̍k kap siá ka-kī ê bó-gí, put-koán sī beh iōng sím-mi̍h bûn-jī siá lóng-chóng hó. Chiū-sī lán ài kā Tâi-gí á-sī bó-gí khòaⁿ-chò Eng-gí án-ne lâi chhú-lí: ē-hiáu “thiaⁿ, kóng, tha̍k, siá”!
Gí-giân nā bô--khì, bûn-hòa mā tòe leh siau-sit. Án-ne ê Tâi-oân chiū m̄-sī lán se̍k-sāi ê Tâi-oân, che kám-sī lán ê ǹg-bāng? Lán choa̍t-tùi ài iōng chia̍h-leng-á la̍t kā Tâi-gí kap bó-gí kiù--tńg-lâi. Hō͘ chiâⁿ-chò Tâi-oân bûn-hòa ê chú-liû. Án-ne lán Tâi-oân-lâng ê bûn-hòa te̍k-sek chiah ē-tàng pó-chûn kap liû-thoân, seⁿ-thòaⁿ. Án-ne lán chó͘-sian kap lán kòe-khì ê phah-piàⁿ chiah ū ì-gī!
Kám-siā! Ló͘-la̍t ! Malimali masalu（註一）!
讀予你聽：
（作者是台灣羅馬字協會創會理事長、高雄醫學大學「醫用台語」課程講師；本文由台灣羅馬字協會提供。）
註一：這是Paiwan（排灣）語ê「感謝」。
註二：本文使用傳統白話字，一寡字詞ê語音kap語意thang上白話字台語文網站查詢。
請參照【漢字kap羅馬字合用版】
延伸閱讀：
【台語世界／錄音】你台語認證--ah buē？
【專文】評論徐佳青荒謬的母語觀
若欲投稿，請寄：binpotgb@gmail.com，文章字數 600-800。
請至【台語世界】閱讀更多相關文章。
專欄屬作者個人意見，本報純粹提供意見交流平台，不代表本報立場。
