是按怎欲揀這篇:
作家林奕含ê著作kap伊行短路ê相關案件,hō͘社會koh再致重『狼師』議題,立法院mā隨通過『防狼師條款』。M̄-koh持防犯罪kap維護人權中央ê平衡pêⁿ-pāng beh按怎來準?作者提出伊對良民證ê看法,hō͘ lán做伙來思考。
Chòe-kīn khai-ha̍k, góa khòaⁿ chi̍t-kóa tāi-khò iah-sī tāi-lí lāu-su khì sin-chhéng “Liông-bîn Chèng”(註一); só͘-ūi “Liông-bîn Chèng” sī kéng-chhat kio̍k khui ê chèng-bêng, chèng-bêng lí kòe-khì bô hêng-sū kì-lo̍k. Sī kóng, ū “Liông-bîn Chèng” tō éng-oán sī liông-bîn? Ū chiân-kho tō bē piàn hó? Su-hoat kám m̄ bat oan-óng--lâng? Siā-hōe kám bô beh hō͘ hoān-hoat--kòe ê lâng ki-hōe? Kòe-thâu sú-iōng “Liông-bîn Chèng” kám bē siong-hāi jîn-koân?
Chha-put-to 5 tang chêng, góa tī kok-sió kà-chheh, tō bat hō͘ ha̍k-hāu iau-kiû kau “Liông-bîn Chèng”. Hāu-hong kóng chit-má ū『狼師』ê būn-tê, só͘-í ài ū “Liông-bîn Chèng” chiah káⁿ phèng. Góa m̄-chai che sī-m̄-sī chin-chiàⁿ ê lí-iû, mā m̄-chai sī siáng ê kui-tēng, ū ha̍p-hoat--bô, m̄-koh góa jīn-ûi che tùi pī-bián『狼師』chok-iōng bô tōa. Koh chài kóng, 1 ê lâng hoān-chōe í-keng siū hêng-hoa̍t, chit-má koh iōng che lâi hān-chè i chhōe thâu-lō͘ ê koân-lī, piàn-chiâⁿ 1 ê chōe hoa̍t 2 pái, koh chám-tn̄g 1 ê lâng chū-sin ê lō͘, góa kám-kak bô kài thò-tòng.
Pī-bián hoān-chōe sī ài ū pī-bián ê ki-chè, m̄-sī khò hit-tiuⁿ “Liông-bîn Chèng”. Lâng hoān-chōe m̄-sī seⁿ--lo̍h-lâi tō ū--ê, bōe hoān-chōe chêng lóng sī liông-bîn. Án-ne ê ì-sù sī beh kóng chit-má ê liông-bîn, pēng bô pó-chèng bī-lâi bē hoān-chōe, só͘-í ū “Liông-bîn Chèng” mā bô pó-chèng bē hoān-chōe. Khò hit tiuⁿ “Liông-bîn Chèng” ē-tàng pó-chèng siáⁿ-mi̍h? Kóng khah pe̍h--leh, sī chhut tāi-chì ê sî, ha̍k-hāu the chek-jīm iōng--ê niâ.
Iōng pī-bián『狼師』chit-kiāⁿ tāi-chì chò lē, nā giâm-keh kui-tēng lāu-su kap ha̍k-seng bē-sái tan-to̍k tàu-tīn, tian-tò khah si̍t-chāi. Lâng ū kám-chêng ū chêng-io̍k, su-seng tan-to̍k tàu-tīn gâu khí gōng-siūⁿ; nā gōng-siūⁿ chi̍t-ê khí, khó-lêng tō bē khì siūⁿ ka-tī sī-m̄-sī liông-bîn--ah. Lán khòaⁿ pò-chóa, tiāⁿ ū hêng-siōng bē-bái ê lâng hông piak chhut àu-chhàu ê tāi-chì, in kám lóng m̄-sī “liông-bîn”? Kám lóng sī ū chiân-kho--ê? Giâm kìm tan-to̍k tàu-tīn, sī siōng ū-hāu ê pān-hoat; giâm kìm m̄-sī kā chhú-hoa̍t, sī kā kéng-kò. Ká-sú su-seng su-iàu tan-to̍k tàu-tīn ê sî, ài tāi-seng pò-pī, che mā sī leh pó-hō͘ lāu-su kap ha̍k-seng. Án-ne thang seng pī-bián tāi-chì ê hoat-seng, pí sū-āu iōng “Liông-bîn Chèng” lâi the chek-jīm khah ū-hāu.
Sū-si̍t siōng, “Liông-bîn Chèng” pī-bián hoān-chōe ê chok-iōng bô tōa; nā iōng kah siuⁿ kòe-thâu, tian-tò ài hoân-ló hō͘ ui-kôan to̍k-chhâi ê chip-chèng-chiá lī-iōng. Koh chài kóng, Hiàn-hoat pó-chiòng lâng ê kang-chok koân, nā ū te̍k-tēng ê khang-khòe iah-sī tiûⁿ-ha̍p su-iàu iōng “Liông-bîn Chèng”--ê, eng-kai ài ū tiâu-kiāⁿ hān-chè, mā ài ū pó͘-kiù ê pān-hoat.
讀予你聽:
(作者是台灣羅馬字協會理事;本文由台灣羅馬字協會提供。)
註一:正式名稱是「警察刑事紀錄證明書」。
註二:本文使用傳統白話字,一寡字詞ê語音kap語意thang上白話字台語文網站查詢;『 』內底用華語發音。
請參照【教育部漢字kap台羅合用版】
延伸閱讀:
「防狼師條款」三讀通過:補習班老師、員工未來全都必須實名制(關鍵評論)
沒有當事人的處分:「林奕含案」陳國星不起訴的5點理由(關鍵評論)
良民證不良於民(NOWnews)
若欲投稿,請寄:binpotgb@gmail.com,文章字數 600-800;文章若採用,有淡薄仔稿費。
請上【台語世界】閱讀閣較濟相關文章。
專欄屬作者個人意見,文責歸屬作者,本報提供意見交流平台,不代表本報立場。