是按怎欲揀這篇：
語言文化bē分裂族群，無容允多元存在ê心態才會；「轉型正義」欲扳倒--轉-來--ê，就是過去獨尊孤項價值ê做法。較早中華國族主義tī教育體制內釘根，咱欲hōo新世代重新發見在地語言文化ê多元面容，mā tio̍h-ài ùi改革教育起頭。
Chin-chē tāi-chì tòe sî-kan ē kòe--khì, m̄-koh kàu-io̍k ē lâu--lo̍h-lâi. Kok-bîn-tóng hui-siông chheng-chhó kàu-io̍k ê éng-hióng-le̍k, só͘-í tong-chho͘ tng-teh thún-ta̍h Tâi-oân ê sî-tāi, “sé-náu kàu-io̍k” tō tòe leh lâi. In àn chèng-tī kháu-hō ê 『反共抗俄』, kàu táⁿ-ap bûn-hòa chài-thé ê pún-thó͘ gí-giân; Àn khi-phiàn hiat-iân ê『炎黃子孫』, kàu khi-phiàn thó͘-tē ê『固有國土』. Tâi-oân-lâng keng-kòe tn̂g-kî sé-náu kàu-io̍k, tì-sú í-keng hō-chheng bîn-chú, só͘- ūi “choán-hêng chèng-gī”, soah chi̍t thoa 20 tang.
It-poaⁿ chìn-hêng ui-koân thóng-tī ê chèng-koân, lo̍h-tâi liáu-āu, chha-put-to lóng ài bīn-tùi choán-hêng chèng-gī, lâi thiah-tû put-kong put-gī ê kiat-kò͘, hêng hō͘ siā-hōe kap siū-hāi-chiá kong-pêⁿ chèng-gī. Lán ê chèng-tóng lûn-thè, soah “bô hong bô iô”, hia-ê ui-koân sái-bóe, kè-sio̍k chau-that Tâi-oân. Kóng hó-thiaⁿ sī “hô-kái”, m̄-koh chi̍t thoa 20 tang, bô khòaⁿ tio̍h thóng-phài ū hô-kái ê ì-sù, tian-tò kiat-ha̍p Tiong-kok khióng-hat Tâi-oân-lâng. Tâi-oân-lâng hông giâm-tiōng sé-náu, soah hō͘ thóng-phài ū chò-chhiú ê ki-hōe.
Choán-hêng chèng-gī tī “A-píⁿ--à sî-tāi “bô hoat-tō͘ chò, “Sió-eng” chit-má beh chò mā pháiⁿ chhun kha-chhiú. Tong-jiân chú-iàu sī kòe-khì Kok-bîn-tóng iōng kok-ka chu-goân sé-náu ê kiat-kó, m̄-koh Bîn-chìn-tóng chèng-tī jîn-bu̍t ê bûn-hòa kàu-io̍k ì-sek bô kàu mā sī goân-in. 3, 40 tang lâi, Bîn-chìn-tóng kan-taⁿ tiōng-sī chèng-tī, bô ài kha̍p gí-giân bûn-hòa ōe-tê, piān kóng tio̍h gí-giân bûn-hòa, nā m̄ sī iōng èng-hù ê thài-tō͘, tō sī kóng “seng the̍h tio̍h chèng-koân khah iàu-kín”. Kā gí-giân bûn-hòa khòaⁿ chò ē “hun-lia̍t cho̍k-kûn”, ē éng-hióng thoân-kiat ê mi̍h-kiāⁿ; Chit-khoán sim-thài, kàu chit-má iáu sī bô-siáⁿ kái-piàn.
Kòe-khì soán-bîn hông sé-náu, Bîn-chìn-tóng chia̍h jōa-chē khui, jōa pháiⁿ soán, kám í-keng bē kì--tit--ah! Nā ū tiōng-sī beh kā náu sé tò-tńg--lâi, taⁿ í-keng “choân-bīn chip-chèng”, sī án-chóaⁿ Kàu-io̍k-pō͘ “tiōng-sī Tâi-oân chāi-tē bûn-sú kap cheng-ka pún-thó͘ gí-giân siōng-khò sî-sò͘” ê “Cha̍p-jī Nî Kok-kàu Khò-kong” iáu the̍h bē chhut--lâi? Sī án-chóaⁿ tùi pún-thó͘ gí-giân ê chiân-tô͘ kap hoat-tián hiah tiōng-iàu ê “Kok-ka Gí-giân Hoat-tián-hoat” gí-tēng tan-ūi ê phín-kip sī khǹg tī Bûn-hòa-pō͘, m̄ sī kàu kah Hêng-chèng-īⁿ chân-chhù?
Gí-giân bûn-hòa chiah sī kok-ka ê kin-pún, mā sī kēng-cheng-le̍k ê ki-chhó͘; Nā bô gí-giân bûn-hòa chò khò-soaⁿ, keng-chè ê sêng-kó ē siū éng-hióng. Lán ê chèng-tóng, lán ê kàu-io̍k nā kan-taⁿ tiōng-sī cháⁿ tiū-á bóe, kok-ka kap chèng-tóng sī bô hi-bāng--ê. Lán khòaⁿ Í-sek-lia̍t ê kok-bîn, kok-ka ū khùn-lân ê sî, sī àn kok-gōa kóaⁿ--tńg-lâi; Lán ê cheng-eng hūn-chú, ūi tio̍h khah koân ê sin-súi tō hông ó͘-cháu. Chèng-hú ê tùi-chhek sī thó-lūn sin-súi án-chóaⁿ tiâu-chéng, soah bô khì su-khó － kok-ka ê kàu-io̍k chhut siáⁿ-mih būn-tê? Ha̍k-hāu pān kah ná pó͘-si̍p-pan, kan-taⁿ tiōng-sī seng-ha̍k, bô tiōng-sī bûn-hòa kàu-io̍k, ha̍k-seng soah khì-hiâm bó-gí kap thó͘-tē, tha̍k khah chē chheh ê lâng, tùi kok-ka tian-tò bô kám-chêng.
Chin-chē tāi-chì ē tòe sî-kan kòe--khì, lán beh lâu siáⁿ-mi̍h hō͘ í-āu ê lâng? Tiōng-sī bûn-hòa kàu-io̍k chiah-sī kin-pún.
讀予你聽：
（作者是台灣羅馬字協會理事；本文由台灣羅馬字協會提供。）
註：本文使用傳統白話字，一寡字詞ê語音kap語意thang上白話字台語文網站查詢；『 』內底用華語發音。
請參照【教育部漢字kap台羅合用版】
延伸閱讀：
【台語世界／錄音】Ài台語，愛台語
【台語世界／錄音】台語起鼓，台灣人起鼓
中華國族主義ê歷史發展（維基百科）
若欲投稿，請寄：binpotgb@gmail.com，文章字數 600-800；文章若採用，有淡薄仔稿費。
請上【台語世界】閱讀閣較濟相關文章。
專欄屬作者個人意見，文責歸屬作者，本報提供意見交流平台，不代表本報立場。
