2018年12--月，立法院總算通過國家語言發展法。文化部chiâⁿ做火車母，hō͘ chiah-ê政府機器pháng hō͘ tín-tāng--起-來。今年，教育部mā開始規劃。Beh kā本土語言教學排tī 12年國民教育ê課綱--ni̍h。台語課oán-jiân是救lán母語ê 1 thiap仙藥。M̄-koh 2006年實施母語教育到taⁿ，kám有看tio̍h效果？Nā實際來了解目睭前ê課綱設計kap課本ê內容編排，tō chai-iáⁿ內底有真大ê問題tī--leh。
Chit-má ê學生gín-á課本sa--來根本to看無、讀無。是按怎ē án-ne？因為台語ê課綱設計，ùi國校3年chiah開始教羅馬字。國校6年讀soah，chiah kā羅馬字kui-ê學了。Che是siáⁿ-mih意思--leh？親像你學華語，無beh先學注音符號。親像你去學英語，m̄免先學「a、b、c」。學台語先學羅馬字，tō代表ùi台語siōng基礎ê字母、拼音、聲調開始學起。是按怎tī學校學華語、英語，to̍h-ài先學字母、聲調。獨獨台語免先學tō看有？Lán ê gín-á實在可憐。Ùi小學á一年開始，因為課本ê漢字oh記音，piān-nā sa--來tō照華語音來烏白ioh、chhìn-chhái讀。邊--á寫羅馬字，有字母、聲調mā bē-hiáu看、bē-hiáu唸。連1 ê語言siōng基本ê聲音to無beh先kā學--起-來。Beh按怎來教in講話，koh bat字、讀冊。Tō算ùi 3年開始教，mā是拆kah chhùi-kô͘-kô͘。無1 ê完整、有系統性ê羅馬字教學。
Lán本土語言ê語言環境已經強beh消失--去-ah。Tī學校所有ê教學語言是華語。Tī社會、家庭，有機會接觸--ê mā差不多lóng是華語。連hiah強勢ê華語，tī國校á入學to̍h-ài先教「首冊」，先教注音符號。Lán台語平常時無teh講。其他老師tī學校上課mā無teh講。Kan-na 1禮拜孤1節台語課。Koh無先kā羅馬字教完，hō͘ in透過字母、聲調，培養語言ê基本能力，有才調讀課本。Án-ne lán ê台語教育kám有效果？Kám無需要檢討？
台灣字(白話字)版
Hông Hàiⁿ-thâu ê Tâi-gí Ki-chhó͘ Kàu-io̍k
Bûn, Lo̍k-im/ Ngô͘ Ka-bêng
2018-nî 12--goe̍h, Li̍p-hoat-īⁿ chóng-sǹg thong-kòe Kok-ka Gí-giân Hoat-tián-hoat. Bûn-hòa-pō͘ chiâⁿ-chò hóe-chhia-bó, hō͘ chiah-ê chèng-hú ki-khì pháng hō͘ tín-tāng--khí-lâi. Kin-nî, Kàu-io̍k-pō͘ mā khai-sí kui-ōe. Beh kā pún-thó͘ gí-giân kàu-ha̍k pâi tī 12 nî kok-bîn kàu-io̍k ê khò-kong--ni̍h. Tâi-gí-khò oán-jiân sī kiù lán bó-gí ê 1 thiap sian-io̍h. M̄-koh 2006 nî si̍t-si bó-gí kàu-io̍k kàu-taⁿ, kám ū khòaⁿ-tio̍h hāu-kó? Nā si̍t-chè lâi liáu-kái ba̍k-chiu-chêng ê khò-kong siat-kè kap khò-pún ê lāi-iông pian-pâi, tō chai-iáⁿ lāi-té ū chin tōa ê būn-tê tī--leh.
Chit-má ê ha̍k-seng gín-á khò-pún sa--lâi kin-pún to khòaⁿ bô, tha̍k bô. Sī án-ná ē án-ne? In-ūi Tâi-gí ê khò-kong siat-kè, ùi kok-hāu 3 nî chiah khai-sí kà Lô-má-jī. Kok-hāu 6 nî tha̍k soah, chiah kā Lô-má-jī kui-ê o̍h-liáu. Che sī siáⁿ-mi̍h ì-sù--leh? Chhin-chhiūⁿ lí o̍h Hôa-gí, bô beh seng o̍h Chù-im Hû-hō. Chhin-chhiūⁿ lí khì o̍h Eng-gí, m̄-bián seng o̍h “a, b, c”. O̍h Tâi-gí seng o̍h Lô-má-jī, tō tāi-piáu ùi Tâi-gí siōng ki-chhó͘ ê jī-bó, pheng-im, siaⁿ-tiāu khai-sí o̍h-khí. Sī án-ná tī ha̍k-hāu o̍h Hôa-gí, Eng-gí, to̍h-ài seng o̍h jī-bó, siaⁿ-tiāu. To̍k-to̍k Tâi-gí bián seng o̍h tō khòaⁿ ū? Lán ê gín-á si̍t-chāi khó-liân. Ùi sió-ha̍k-á it-nî khai-sí, in-ūi khò-pún ê Hàn-jī oh kì im, piān-nā sa--lâi tō chiàu Hôa-gí-im lâi o͘-pe̍h ioh, chhìn-chhái tha̍k. Piⁿ--á siá Lô-má-jī, ū jī-bó, siaⁿ-tiāu mā bē-hiáu khòaⁿ, bē-hiáu liām. Liân 1 ê gí-giân siōng ki-pún ê siaⁿ-im to bô beh seng kā o̍h--khí-lâi. Beh án-ná lâi kà in kóng-ōe, koh bat jī, tha̍k chheh. Tō-sǹg ùi 3 nî khai-sí kà, mā sī thiah kah chhùi-kô͘-kô͘. Bô 1 ê oân-chéng, ū hē-thóng-sèng ê Lô-má-jī kàu-ha̍k.
Lán pún-thó͘ gí-giân ê gí-giân khoân-kéng í-keng kiông beh siau-sit--khì-ah. Tī ha̍k-hāu só͘-ū ê kàu-ha̍k gí-giân sī Hôa-gí. Tī siā-hōe, ka-têng, ū ki-hōe chiap-chhiok--ê mā chha-put-to lóng sī Hôa-gí. Liân hiah kiông-sè ê Hôa-gí, tī kok-hāu-á ji̍p-o̍h to̍h-ài seng kà “Siú-chheh”, seng kà Chù-im Hû-hō. Lán Tâi-gí pêng-siông-sî bô teh kóng, kî-thaⁿ lāu-su tī ha̍k-hāu siōng-khò mā bô teh kóng. Kan-na 1 lé-pài ko͘ 1 cheh Tâi-gí-khò. Koh bô seng kā Lô-má-jī kà-oân, hō͘ in thàu-kòe jī-bó, siaⁿ-tiāu, pôe-ióng gí-giân ê ki-pún lêng-le̍k, ū châi-tiāu tha̍k khò-pún. Án-ne lán ê Tâi-gí kàu-io̍k kám ū hāu-kó? Kám bô su-iàu kiám-thó?
讀hōo你聽：
文章屬作者個人意見，文責歸屬作者，本報提供意見交流平台，不代表本報立場。
