根據聯合國上新發佈ê一份報告，《2019年世界人口展望》指出，因為壽命延長kap生囝ê水平下降，世界人口當leh老化。點出tăⁿ出世ê人口減少、老人人數成長快速kap chiâⁿ chē國家人口減少ê趨勢。
聯合國預計未來30冬世界人口會增加20億。按chit-má ê 77億增加到2050年ê 97億。這研究koh預測，全世界人口成長可能tī 2100年達到beh 110億。現此時世界人口壽命愈來愈長。尤其是65歲以上--ê增加上kín。Tī 2019年，11 ê人內底就有1 ê是65歲以上ê老人，占比例9%。到2050年，全世界6 ê人內底就有1 ê是65歲以上ê老人，占比例16％，達到beh 2倍ê成長。甚至預測到2050年全世界80歲以上ê「老老人」會增加2倍。按2019年ê 1.43億增加到2050年的4.26億。
全世界攏teh行向高齡化人口結構，台灣mā仝款。M̄-koh hō͘人較煩惱--ê是台灣「老」ê速度比其他國家kín chiok chē。咱自2011年開始，「戰後嬰仔lâu」1陸續來到65歲。內政部tī 2018年3--月正式宣佈台灣老人人口衝破14.05%，達到世界衛生組織「高齡社會」ê標準。台灣tī短短25冬就按「高齡化社會」進入「高齡社會」。抑就是7 ê人內底就有1 ê是老人。到2026年65歲以上--ê會占台灣總人口20%，正式變成「超高齡社會」。根據國發會推估，台灣按「高齡」到「超高齡」kan-taⁿ 8冬niā-niā。比老化足嚴重ê日本kín 27% ê時間。Ùi「高齡化社會」變成「超高齡社會」。這是chiâⁿ驚人ê代誌。
Tī台灣「老」已經m̄是少數人ê代誌。高齡化對國家財政會產生chiâⁿ大ê負擔kap社會問題。所pái建立健全ê長照體制是國家、全民攏愛積極拍拚--ê。M̄管是公共政策、社會組織ah-sī中高齡就業等攏需要進行改革。創造一ê適合全齡攏合蹛ê生活環境，hō͘每一ê人面對老無驚惶。才有法度降低因為「老」所帶--來ê衝擊。
註1 「戰後嬰仔lâu」：指二戰結束後，tī 1945年—1965年出世ê人。
台灣字（白話字）版
Tâi-oân Lāu Chiok Kín, Lí Kám Chai?
Bûn, Lo̍k-im/ Tân Lī-bûn
Kin-kì Liân-ha̍p-kok siōng sin hoat-pò͘ ê chi̍t hūn pò-kò, “2019 Nî Sè-kài Jîn-kháu Tián-bōng” chí-chhut, in-ūi siū-miā iân-tn̂g kap seⁿ-kiáⁿ chúi-pêng hā-kàng, sè-kài jîn-kháu tng-leh nó͘-hòa. Tiám-chhut tăⁿ chhut-sì ê jîn-kháu kiám-chió, lāu-lâng jîn-sò͘ sêng-tióng khoài-sok kap chiâⁿ chē kok-ka jîn-kháu kiám-chió ê chhu-sè.
Liân-ha̍p-kok ī-kè bī-lâi 30 tang sè-kài jîn-kháu ē cheng-ka 20 ek. Àn chit-má ê 77 ek cheng-ka kàu 2050 nî ê 97 ek. Che gián-kiù koh ī-chhek, choân sè-kài jîn-kháu sêng-tióng khó-lêng tī 2100 nî ta̍t-kàu beh 110 ek. Hiān-chhú-sî sè-kài jîn-kháu siū-miā lú lâi lú tn̂g. Iû-kî sī 65 hòe í-siōng--ê cheng-ka siōng kín. Tī 2019 nî 11 ê lâng lāi-té tō ū 1 ê sī 65 hòe í-siōng ê lāu-lâng, chiàm pí-lē 9%. Kàu 2050 nî, choân sè-kài 6 ê lâng lāi-té tō ū 1 ê sī 65 hòe í-siōng ê lāu-lâng, chiàm pí-lē 16%, ta̍t-kàu beh 2 pōe ê sêng-tióng. Sīm-chì ī-chhek kàu 2050 nî, choân sè-kài 80 hòe í-siōng ê “Lāu Lāu-lâng” ē cheng-ka 2 pōe. Àn 2019 nî ê 1.43 ek cheng-ka kàu 2050 nî 4.26 ek.
Choân sè-kài lóng teh kiâⁿ-hiòng ko-lêng-hòa jîn-kháu kiat-kò͘, Tâi-oân mā kâng-khóaⁿ. M̄-koh hō͘ lâng khah hoân-ló--ê sī Tâi-oân “Lāu” ê sok-tō͘ pí kî-tha kok-ka kín chiok chē. Lán chū 2011 nî khai-sí, “Chiàn-āu Eⁿ-á-lâu”1 lio̍k-sio̍k lâi-kàu 65 hòe. Lōe-chèng-pō͘ tī 2018 nî 3--goe̍h chèng-sek soan-pò͘, Tâi-oân lāu-lâng jîn-kháu chhiong-phòa 14.05%, ta̍t-kàu Sè-kài Ōe-seng Cho͘-chit “Ko-lêng siā-hōe” ê phiau-chún. Tâi-oân tī té-té 25 tang tō àn “Ko-lêng-hòa siā-hōe” chìn-ji̍p “Ko-lêng siā-hōe”. Ia̍h tō-sī 7 ê lâng lāi-té tō ū 1 ê sī lāu-lâng. Kàu 2026 nî, 65 hòe í-siōng--ê ē chiàm Tâi-oân chóng jîn-kháu 20%, chèng-sek piàn-sêng “Chhiau ko-lêng siā-hōe”. Kin-kì Kok-hoat-hoe thui-ko͘, Tâi-oân àn “Ko-lêng” kàu “Chhiau ko-lêng” kan-taⁿ 8 tang niā-niā. Pí lāu-hòa chiok giâm-tiōng ê Ji̍t-pún kín 27% ê sî-kan. Ùi “Ko-lêng-hòa siā-hōe” piàn sêng “Chhiau-ko-lêng siā-hōe”. Che sī chiâⁿ kiaⁿ--lâng ê tāi-chì.
Tī Tâi-oân “Lāu” í-keng m̄ sī chió-sò͘ lâng ê tāi-chì. Ko-lêng-hòa tùi kok-ka châi-chèng ē sán-seng chiâⁿ tōa ê hū-tam kap siā-hōe būn-tê. Só͘-pái kiàn-lia̍p kiān-choân ê tn̂g-chiàu thé-chè sī kok-ka, choân-bîn lóng ài chek-ke̍k phah-piàⁿ--ê. M̄-koán sī kong-kiōng chèng-chhek, siā-hōe cho͘-chit ah-sī tiong-ko-lêng chiū-gia̍p téng lóng su-iàu chìn-hêng kái-kek. Chhòng-chō chi̍t ê sek-ha̍p choân lêng lóng ha̍h tòa ê seng-oa̍h khoân-kéng, hō͘ múi chi̍t ê lâng bīn-tùi lāu bô kiaⁿ-hiâⁿ. Chiah ū hoat-tō͘ kàng-kē in-ūi “Lāu” só͘ tòa--lâi ê chhiong-kek.
註1 Chiàn-āu Eⁿ-á-lâu: Chí Jī-chiàn kiat-sok āu, tī 1945–1965 nî chhut-sì ê lâng.
讀hōo你聽：
文章屬作者個人意見，文責歸屬作者，本報提供意見交流平台，不代表本報立場。
