Tī chia 咱講--ê是台灣 ê 政治。政治家kap選民仝款,所考慮--ê是個人ê利益 kap 政治理念。有人khah注重利益,有人注重理念,比例個人無仝。真chē 人主要為tio̍h名利,真少100-pha為tio̍h理念 (特別是政治家) 。 這點相信大家同意。
政治理念親像台灣獨立 ia̍h是統一,表面上看--來是純感情 ê 物件。某人主張統一,雖然伊知影tòa tī台灣khah好,m̄-kú伊 ê 感情是大中國主義。但是根本te̍k講--來,政治理念mā是teh考慮利益。好比某人主張台灣是獨立 ê 主權國家,因為有主權chiah ē-tàng保護咱 ê 政治體制、經濟種種ê利益 kap安全。不過che是ùi 全台灣做出發點,khiā tī khah tn̂g期、範圍khah闊 ê 考慮。所以政治理念真重要。
但是大部份 ê政治家真少公開講in個人 ê利益,主要講選民 ê利益 kap 政治理念。而且一枝嘴雙个舌,講凡講、做凡做,無一定是實話。所以選民考慮--ê m̄-nā是利益kap 理念, 而且iáu tio̍h考慮政治家 ê 信用。若是無信用,講khah 好聽mā無效。
民主政治 ê目的是追求多數人 ê 利益,政治、經濟、自由、安全 ê 利益。咱投票選某某政治家來替咱做這項代誌。Beh按怎 ê-tàng選出這款 ê 政治家?人講有啥款 ê 選民tō有啥款 ê 政治家,有影!咱選擇 ê時用多數人 ê 利益做出發點 (也 tō是想khah tn̂g、看khah 闊), tō khah 有機會選出這款 ê 政治家。咱tio̍h 看tn̂g 無看 té,看闊無看 e̍h。若有人幾千kho͘ kā你買票,請你chhit-thô,你投hō͘伊,選--出-來tō是kap 你仝款貪私利 ê 政治家,政客!
Iáu-koh 一點,tō是外來政治勢力 ê 干涉,特別是中國計畫性 ê 統戰,致使台灣 ê 民主,選舉 ê 環境嚴重污染,攪擾選民 ê 判斷。這點實在真重要,咱tio̍h不時非常警覺。
台灣字(白話字)版
Tī chia lán kóng--ê sī Tâi-oân ê chèng-tī. Chèng-tī-ka kap soán-bîn kâng-khoán, só͘ khó-lū--ê sī kò-jîn ê lī-ek kap chèng-tī lí-liām. Ū-lâng khah chù-tiōng lī-ek, ū-lâng chù-tiōng lí-liām, pi-lē kò-jîn bô-kâng. Chin-chē lâng chú-iàu ūi-tio̍h miâ-lī, chin-chió chi̍t-pah-pha ūi-tio̍h lí-liām(te̍k-pia̍t sī chèng-tī-ka). Chit-tiám siong-sìn tāi-ke tông-ì.
Chèng-tī lí-liām chhin-chhiūⁿ Tâi-oàn to̍k-li̍p ia̍h-sī thóng-it, piáu-bīn-siōng khoaⁿ--lai sī sûn kám-chêng ê mi̍h-kiāⁿ. Bó͘-lâng chú-tiuⁿ thóng-it, sui-jiân i chai-iáⁿ tòa-tī Tâi-oân khah-hó. M̄-kú i ê kám-chêng sī tōa Tiong-kok chú-gī. Tān-sī kin-pún-te̍k kóng--lâi, chèng-tī mā-sī teh khó-lū lī-ek. Hó-pí bó͘-lâng chú-tiuⁿ Tâi-oàn sī to̍k-li̍p ê chú-koân kok-ka, in-ūi ū chú-koân chiah ē-tàng pó-hō͘ lán ê chèng-tī thé-chè, keng-chè chióng-chióng ê lī-ek kap an-choân. Put-kò che sī ùi choân Tâi-oân chò chhut-hoat-tiám, khiā tī khah tn̂g-kî, hoān-ûi khah-khoah ê khó-lū. Só͘-í chèng-tī lí-liām chin tiōng-iàu.
Tān-sī tāi-pō͘-hūn ê chèng-tī-ka chin-chió kong-khai kóng in kò-jîn ê lī-ek, chú-iàu kóng soán-bîn ê lī-ek kap lí-liām. Lî-chhiáⁿ chi̍t-ki chhùi siang-ê chi̍h, kóng-hoān-kóng, chò-hoān-chò, bô-it-tēng sī si̍t-ōe. Só͘-í soán-bîn khó-lū--ê m̄-nā sī lī-ek kap lí-liām, lî-chhiáⁿ iáu-tio̍h khó-lū chèng-tī-ka ê sìn-iōng. Nā-sī bô sìn-iōng, kóng khah-hó thiaⁿ mā bô-hāu.
Bîn-chú chèng-tī ê bo̍k-tek sī tui-kiû to-sò͘-lâng ê lī-ek, chèng-tī, keng-chè, chū-iû, an-choân ê lī-ek. Lán tâu-phiò soán bó͘-bó͘ chèng-tī-ka lâi thè lán chò chi̍t-hāng tāi-chì. Beh án-chóaⁿ ē-tàng soán chhut chit-khoán ê chèng-tī ka? Lâng-kóng ū siáⁿ-khoán ê soán-bîn tō-ū siáⁿ-khoán ê chèng-tī-ka. Ū-iáⁿ. Lán soán-te̍k ê sî iōng to-sò͘ lâng ê lī-ek chò chhut-hoat-tiám (iā tō-sī siūⁿ khah-tn̂g, khòaⁿ khah-khoah), tō khah ū ki-hōe soán chhut chit-khoán ê chèng-tī-ka. Lán tio̍h khòaⁿ-tn̂g bô khòaⁿ-té, khòaⁿ-khoah bô khòaⁿ-e̍h. Nā ū-lâng kúi chheng kho͘ kā lí bé-phiò, chhiáⁿ-lí chhit-thô, lí tâu hō͘ i, soán--chhut-lâi tō-sī kap lí kâng-khoán tham su-lī ê chèng-tī-ka, chèng-kheh.
Iáu-koh chi̍t-tiám, tō-sī gōa-lâi sè-le̍k ê kan-sia̍p, tek-pia̍t sī Tiong-kok kè-ōe-sèng ê thóng-chiàn, tì-sú Tâi-oân ê bîn-chú, soán-kú ê khoân-kéng giâm-tiōng u-jiám, kiáu-jiáu soán-bîn ê phoàn--toàn. Chit-tiám si̍t-chāi chin tiōng-iàu, lán tio̍h put-sî hui-siông kéng-kak.
(Chok-chiá chù:chhiáⁿ-iōng pe̍h-ōe-jī)(作者注:請用白話字)
讀hōo你聽:
文章屬作者個人意見,文責歸屬作者,本報提供意見交流平台,不代表本報立場。