無代無誌因為武漢肺炎ê疫情，學生延後上課。雄雄加--出來lóng無拍算ê假期拍亂原本計畫好勢ê行程kap工課。Chiâⁿ chē家長mā tio̍h koh開錢拜託安親班。若阿公阿媽leh照顧--ê嘛自然tio̍h-ài配合延長保育。逐家lóng變kah真無閒koh chiok緊張。感覺上艱苦--ê就是m̄敢出門，規日關佇厝--裡。大人koh較好處理，ē-tàng利用時間整理kóa平常時擲kah規桌頂ê冊，順sòa款房間。M̄-koh對囡仔來講就實在chiâⁿ艱苦。Bē-tàng出門讀冊，關佇厝裡kan-taⁿ看冊、耍𨑨迌物仔。M̄-nā bē-tàng傱koh bē-tàng跳，koh bē用得大細聲喝。講--起來對囡仔實在是真無合生理衛生ê教育方式。總是非常時機無按呢做，若準mā是bē放心bē-sái--得。唯一ē-tàng感謝--ê就是加出chiâⁿ chē kap孫互動講話ê機會。趁機會提koân in ê台語能力是淡薄仔thang安慰家己ê事。
我ùi頂禮拜日下晡到今，算--來已經有三工ê時間bih佇厝--裡，就當做家己自主管理。今仔日出門beh去埔墘調整身軀。佇大坪林捷運站beh換環狀線，tú-tio̍h 1个 80外歲ê阿伯佇月台用華語問路。邊--仔ê幾个少年人無人chhap--伊。大概是聽無伊leh問啥ê款。我khiā佇邊--仔頭先lóng無應--伊。到尾擋bē-tiâu就出聲用台灣話kā報路。這箍老兄弟koh繼續用華語問--我。聽tio̍h chiâⁿ bē爽快，就用無啥好ê聲嗽kā講，你是中國來--ê聽無我講ê台灣話是--無？伊才意識--tio̍h，緊用臺灣話講。藉這个機會，我真客氣kā伊講，台灣話是咱ê話。你若m̄講m̄傳，台灣話會死--去，無人會曉講。到時咱ê囝兒孫lóng無法度kap咱講話溝通。按呢m̄-tio̍h chiâⁿ食力！按呢beh按怎？伊聽了講實在有影，以後伊lóng beh講台灣話--lah。聽了真正chiok歡喜。
上車了後，一个chhōa 2个囡仔ê查某人可能聽無阮ê對話，煞真白目提koân聲音用北仔話kap in kiáⁿ 講話。逐家lóng tiām-tiām 無出聲，伊soah愈講愈大聲。擋伊bē-tiâu，我就用手勢比koh出聲講，chia 是臺灣 m̄ 是中國。請你較細聲--leh！自按呢規个車內才變做較安靜。這就是咱佮in無仝ê文化kap素質。咱客氣惜情，in 壓霸āng-siaⁿ。咱絕對bē-sái hō͘ hit款無水準ê北仔文化來污染咱chit个美麗ê島嶼國家—台灣，是心所願。
台灣字（白話字）版
Gí-giân Ì-sek Ài Kiàn-li̍p
Bô-tāi-bô-chì in-ūi Bú-hàn Hì-iām ê e̍k-chêng, ha̍k-seng iân-āu siōng-khò. Hiông-hiông ke--chut-lâi lóng bô phah-sǹg ê ká-kî, phah loān goân-pún kè-ōe hó-sè ê hêng-thêng kap khang-khòe. Chiâⁿ chē ka-tiúⁿ mā tio̍h koh khai-chîⁿ pài-thok an-chhin-pan. Nā a-kong a-má leh chiàu-kò͘--ê mā chū-jiân tio̍h-ài phòe-ha̍p iân-tn̂g pó-io̍k. Ta̍k-ke lóng piàn kah chin bô-êng koh chiok kín-tiuⁿ. Kám-kak siōng kan-kó͘--ê tio̍h-sī m̄ káⁿ chhut-mn̂g, kui-ji̍t koaiⁿ tī chhù--lí. Tōa-lâng koh khah hó chhú-lí, ē-tàng lī-iōng sî-kan chéng-lí kóa pêng-siông-sî tàn kah kui toh-téng ê chheh, sūn-sòa khoán pâng-keng. M̄-koh tùi gín-á lâi kóng tio̍h si̍t-chāi chiâⁿ kan-khó͘. Bē-tàng chhut-mn̂g tha̍k-chheh, koaiⁿ tī chhù--lí kan-taⁿ khòaⁿ chheh, sńg chhit-thô-mi̍h-á. M̄-nā bē-tàng chông koh bē-tàng thiàu, koh bē-ēng-tit tōa-sè-siaⁿ hoah. Kóng--khì-lâi tùi gín-á si̍t-chāi sī chin bô ha̍h seng-lí ōe-seng ê kàu-io̍k hong-sek. Chóng-sī hui-siông sî-kî bô án-ne chò, ná-chún mā sī bē hòng-sim bē-sái--tit. Ûi-it ē-tàng kám-siā--ê tio̍h-sī ke-chhut chiâⁿ chē kap sun hō͘-tōng kóng-ōe ê ki-hōe. Thàn ki-hōe thê-koân in ê Tâi-gí lêng-le̍k sī tām-po̍h-á thang an-ùi ka-kī ê sū.
Góa ùi téng lé-pài-ji̍t e-po͘ kàu taⁿ, sǹg--lâi í-keng ū 3 kang ê sî-kan bih tī chhù--lì, tio̍h tòng-chò ka-kī chū-chú koán-lí. Kin-á-ji̍t chhut-mn̂g beh khì Po͘-kîⁿ tiâu seng-khu. Tī Tōa-pîⁿ-nâ Chia̍t-ūn-chām beh ōaⁿ Khoân-chōng-sòaⁿ, tú-tioh chi̍t ê 80 gōa hòe ê a-peh tī goe̍h-tâi ēng Hôa-gí mn̄g-lō͘. Piⁿ--á ê kúi ê siàu-liân-lâng bô lâng chhap--i. Tāi-khài sī thiaⁿ bô I leh mn̄g siáⁿ ê khoán. Góa khiā tī piⁿ--á thâu-seng lóng bô ìn--i. Kàu-bóe tòng-bē-tiâu, tio̍h chhut-siaⁿ iông Tâi-oân-ōe kā pò-lō͘. Chit kho͘ lāu hiaⁿ-tī koh kè-sio̍k iōng Hôa-gí mn̄g--góa. Thiaⁿ-tio̍h chiâⁿ bē sóng-khoài, tio̍h iōng bô-siáⁿ hó͘ ê siaⁿ-sàu kā kóng, lí sī Tiong-kok lâi--ê thiaⁿ bô góa leh kóng--ê Tâi-oân-ōe sī--bô? I chiah ì-sek--tio̍h, kín iōng Tâi-oân-ōe kóng. Chià chit ê ki-hōe, góa chin kheh-khì kā i kóng, Tâi-oân-ōe sī lán ê ōe. Lí nā m̄ kóng m̄ thoân, Tâi-oân-ōe ē sí--khì, bô lâng ē-hiáu kóng. Kàu-sî lán ê kiáⁿ-sun lóng bô hoat-tō͘ kap lán kóng-ōe ko͘-thong. Án-ne m̄-tō chiâⁿ chia̍h-la̍t! Án-ne beh án-chóaⁿ? I thiaⁿ-liáu kóng si̍t-chāi ū-iáⁿ, í-āu lóng beh kóng Tâi-gí--lah. Thiaⁿ-liáu chin-chiàⁿ chiok hoaⁿ-hí.
Chiūⁿ-chhia liáu-āu, 1chi̍t ê chhōa 2 ê gín-á ê cha-bó͘-lâng khó-lêng thiaⁿ bô goán ê tùi-ōe, soah chin pe̍h-ba̍k thê-koân siaⁿ-im iōng Pak-á-ōe kap in kiáⁿ kóng-ōe. Ta̍k-ke lóng tiām-tiām bô chhut-siaⁿ, i soah lú kóng lú tōa siaⁿ. Tòng I bē-tiâu, góa tio̍h iōng chhiú-sè pí koh chhut-siaⁿ kóng, chia sī Tâi-oân m̄ sī tiong-kok. Chhiáⁿ lí khah sè siaⁿ--leh. Chū án-ne kui-ê chhia-lāi chiah piàn-chòe khah an-chēng. Che tio̍h-sī lán kap in bô-kâng ê bûn-hòa kap sò͘-chit. Lán kheh-khì sioh-chêng, in ah-pà āng-siaⁿ. Lán choa̍t-tùi bē-sài hō͘ hit khoán bô chúi-chún ê Pak-á bûn-hòa lâi ú-jiám lán chit ê bí-lē ê tó-sū kok-ka–Tâi-oân, sī sim só͘ goān.
讀hōo你聽：
文章屬作者個人意見，文責歸屬作者，本報提供意見交流平台，不代表本報立場。
