1945年日人á戰敗離開台灣，國民黨政府「接收」台灣了後這塊土地就風雲變色。1946年教育處規定各級學校一律使用國語kap語體文，1956年全面推sak「講國語運動」，台灣頭到台灣尾學校lóng禁止台語，學生á tī學校講台灣話會hō͘老師處罰，這款「文化清洗」政策tī台灣無到半世紀強力實行，致使lám身ê台語已經倒tī「消失」ê路頂。
舊年阮有機會參與一ê「樂齡圓夢－美滿無缺」藝術計劃，學員ài 55歲才會使參加，斟chiok kā看，kui班一半以上ê學員是正港台灣人，soah開喙ha̍p喙全華語，目ē這款失根底ê情形雖bóng阮無意外，put-jî-kò心肝頭猶是為kiông欲失--去ê台語環境感覺悲哀。
這hō͘阮思考台灣人、台語人會當做啥？俗語講「家tī ê公媽隨人拜」，現此時咱ê母語tng teh消失，家tī ê母語家tī顧；家tī ê文化家tī寶惜。
所pái我ài做會當做--ê，影響ê la̍t頭按平常時á做起，我上課講台語、心得分享講台語、唱歌唱台語--ê、藝術創作加入台語文學，將台語ê元素kap思考摻入，chhia反這tīn阿兄阿姊怹對台語早前ê觀感，hō͘怹體驗台語無仝ê媠kap美感，半冬落--lâi，隨ê仔對台語攏有koh較正面ê想法，成果算是chiâⁿ成功。
雖bóng過程有一寡人發出對ke̍h ê聲，我半聽半kā放風吹，嘛是糜爛講台語，因toan，母語一旦死亡就真歹救轉--來，蹛tī這塊土地母語是咱ê根、是文化、是生活智慧，若無--去代表一切消失。欲推sak母語，對這款無骨--ê koh失根底ê人講ê對ke̍h聲，毋免siuⁿ kin心，身為台灣人ài有高尚ê心志，推sak母語是寶惜咱ê根，是teh為後代囝孫á拍拚，著ê代誌，做就著矣！
台灣字（白話字）版
Choán-piàn ê La̍t-thâu Tī Lí Góa ê Chhiú 文、錄音 / 陳俐雯
1945 nî Ji̍t-pún-lâng chiàn-pāi lī-khui Tâi-oân. Kok-bîn-tóng chèng-hú “Chiap-siu” Tâi-oân liáu-āu, chit-tè thó͘-tē tō hong hûn piàn sek. 1946 nî kàu-io̍k-chhù kui-tēng kok-kip ha̍k-hāu it-lu̍t sú-iōng “ Kok-gí” kap gí-thé-bûn. 1956 nî choân-bīn thui-sak “ Kóng Kok-gí ūn-tōng ”. Tâi-oân thâu kàu Tâi-oân bóe, ha̍k-hāu lóng kìm-chí kóng Tâi-gí. Ha̍k-seng-á tī ha̍k-hāu kóng Tâi-oân ōe ē hō͘ lāu-su chhú-hoa̍t. Chit-khoán “ Bûn-hòa chheng-sé ” chèng-chhek tī Tâi-oân kiông-le̍k si̍t-hêng bô kàu pòaⁿ sè-kí, tō tì-sú lám-sin ê Tâi-gí tó tī “ siau-sit ” ê lō͘--ni̍h.
Kū-nî gún ū ki-hōe chham-ú chi̍t-ê “ Lo̍k-lêng ôan-bāng－Bí-boán bô-khiàm ” gē-su̍t kè-ōe. Ha̍k-goân ài 55 hòe chiah ē-sái chham-ka. Chim-chiok kā khòaⁿ, kui-pan chi̍t-pòaⁿ í-siōng ê ha̍k-goân lóng sī chiàⁿ-káng ê Tâi-oân lâng, soah khui-chhùi ha̍p-chhùi choân Hôa-gí. Ba̍k-ē chit-khoán sit-kin-té ê chêng-hêng sui-bóng gún bô ì-gōa, put-jî-kò sim-koaⁿ-thâu iáu-sī ūi kiông beh sit--khì ê Tâi-gí khoân-kéng kám-kak pi-ai.
Che hō͘ gún su-khó Tâi-oân lâng, Tâi-gí lâng ē-tàng chò siáⁿ? Siok-gí kóng “ Ka-tī ê kong-má sûi lâng pài ”. Hiān-chhú-sî lán ê bó-gí tng-teh siau-sit. Ka-tī ê bó-gí ka-tī kò͘, ka-tī ê bûn-hòa ka-tī pó-sioh.
Só͘-pái góa ài chò ē-tàng chò--ê. Éng-hióng ê la̍t-thâu àn pêng-siông-sî-á chò khí. Góa siōng-khò kóng Tâi-gí, sim-tek hūn-hióng kóng Tâi-gí, chhiùⁿ-koa chhiùⁿ Tâi-gí--ê, gē- su̍t chhòng-chok ka-ji̍p Tâi-gí bûn-ha̍k. Kā Tâi-gí ê goân-sò͘ kap su-khó chham--ji̍p-khì. Chhia-péng chit-tīn a-hiaⁿ a-chí in tùi Tâi-gí chá-chêng ê koan-kám. Hō͘ in thé-giām Tâi-gí bô-kâng ê súi kap bí-kám. Pòaⁿ-tang lo̍h--lâi, sûi-ê-á tùi Tâi-gí lóng ū khah chiàⁿ-bīn ê siūⁿ-hoat. Sêng-kó sǹg-sī chiâⁿ sêng-kong.
Sui-bóng kòe-têng ū chi̍t-kóa lâng hoat-chhut tùi-ke̍h ê siaⁿ. Góa pòaⁿ thiaⁿ pòaⁿ kā pang hong-chhoe, mā-sī mî-nōa kóng Tâi-gí. In-ūi bó-gí nā sí-bông, tō chin pháiⁿ kiù--tńg-lâi. Tòa tī chit-tè thó͘-tē, bó-gí sī lán ê kin, sī bûn-hòa, sī seng-oa̍h tì-hūi. Nā bô--khì, tāi-piáu i̍t-chhè siau-sit. Beh thui-sak bó-gí, tùi chit-khoán bô-kut--ê koh sit-kin-té ê lâng kóng ê tùi-ke̍h siaⁿ, m̄-bián siuⁿ kin-sim. Sin ûi Tâi-oân lâng ài ū ko-sióng ê sim-chì. Thui-sak bó-gí sī pó-sioh lán ê kin, sī teh ūi āu-tāi kiáⁿ-sun-á phah-piàⁿ. Tio̍h ê tāi-chì, chò tō tio̍h ah!
讀hōo你聽：
文章屬作者個人意見，文責歸屬作者，本報提供意見交流平台，不代表本報立場。
