台灣是kāu風颱ê島嶼。樹欉保護土地對咱來講是chiok重要ê資產。風颱期tiān-tiān會看tio̍h kui 欉hō͘ 風khau--起來ê樹仔。這是一種無奈ê天災。
Chit-má「高雄大發財」ê 政府團隊，為tio̍h beh創造Há-má-seng* ê觀光發展，講需要chhò 鼓山國小70幾欉ê榕仔來換184位ê停車場。這是第二種為著利益ê破壞。Kám有價值？實在感覺chiok艱苦心。是人痟貪剝削樹仔ê土地所有權。是人去gāi-tio̍h樹仔。M̄是樹仔去hoān--tio̍h人。
台灣ê生活交通工具是騎o͘-tó-bái khah方便。日頭chhiah-iāⁿ-iāⁿ，tòng紅燈ê時nā有樹蔭thang遮，會khah chhiu-chhìn。偏偏仔咱ê路邊樹仔m̄ sī hông剃光頭--ê，tō是m̄-chiâⁿ囝--ê。四界攏是打馬膠haⁿh--起來ê燒氣。欠缺綠化ê環保概念，kui个政府tòe bē著綠能趨勢。
我行tī越南胡志明市。兩pêng ê大樹oe生kah ba̍t-chiuh-chiuh，像牽手按呢形成磅空。下晡落雨了，空氣中會當鼻tio̍h清涼koh芳ê樹仔味。雨水kā心內ê lâ-sâm、疲勞、ak-chak攏chiâu洗清氣。心情khùiⁿ-oa̍h像重頭生hiah-nī-á活跳。越南路邊ê樹仔，樹kho͘ thèng-hó 2个人牽手to mo͘h bē贏。Tòa tī hia實在幸福。In有kā樹仔當做國家資產。
人m̄-thang靠勢樹仔é-káu bē講話。Tng伊起hoán--起來，是像八八風災滅村、家破人亡，這款嚴重到動搖國本ê教示，甚至到滅國hiah-nī hiám-ok ê坎站。千萬m̄-thang看輕大自然ê力量，m̄-thang臭屁，一定愛「人定勝天」chiah誇口。
Kui頭殼想空想縫、想趁錢、想利益、想好額，完全是消費大自然自私koh痟貪ê資本思想。咱人是暫時借tòa tī地球niâ。Kám一定愛全部tī咱這个時代匪類了了，攏無thang留hō͘後代囝孫？古早人mā無按呢對待--咱，敢m̄是?
21世紀惡勢人類大破害ê時期。咱需要大量種樹仔顧土地ê綠化生態觀。這kap飼囝仝款。俗語講「樹頭顧hō͘在，免驚樹尾做風颱」。Lám身koh bē轉chhiâⁿ ê m̄-chiâⁿ囝是無人beh。樹欉是beh堅固、bán-tiâu土地hō͘咱有安全ê生活空間kap環境。樹仔是地球ê呼吸系統。M̄-nā ē-tàng綠化都市、調節溫度、淨化空氣，koh ē-tàng bih-ńg。咱tō應當kap政府反抗到底，保護土地tō是保護國家資產。Chit-má已經到「近山chhò無柴，近溪擔無水」ê 坎站，koh無寶惜tō bē赴市--ah！
*哈瑪星（はません）就是鼓山區。
台灣字(白話字)版
“Chhiū” Li̍p Kok-ka
Bûn, Lo̍k-im/ Âng Ek sim
Tâi-oân sī kāu hong-thai ê tó-sū. Chhiū-châng pó-hō͘ thó͘-tē tùi lán lâi kóng sī chiok tiōng-iàu ê chu-sán. Hong-thai kî tiāⁿ-tiāⁿ ē khòaⁿ-tio̍h kui châng hō͘ hong khau--khí-lâi ê chhiū-á. Che sī chi̍t chióng bû-nāi ê thian-chai.
Chit-má “Ko-hiông tōa hoat-châi” ê chèng-hú thoân-tūi, ūi-tio̍h beh chhòng-chō Há-má-seng ê koan-kong hoat-tián, kóng su-iàu chhò Kó͘-san Kok-sió 70 kúi châng ê chhêng-á lâi ōaⁿ 184 ūi ê thêng-chhia-tiûⁿ. Che sī tē-jī chióng ūi-tio̍h lī-ek ê phò-hāi. Kám ū kè-ta̍t? Si̍t-chāi chiok kan-khó͘-sim. Sī lâng siáu-thâm pak-siap chhiū-á ê thó͘-tē só͘-iú-koân. Sī lâng khì gāi-tio̍h chhiū-á. M̄ sī chhiū-á khì hoān--tio̍h-lâng.
Tâi-oân ê seng-oa̍h kau-thong kang-kū sī khiâ o͘-tó-bái khah hong-piān. Ji̍t-thâu chhiah-iāⁿ-iāⁿ, tòng âng-teng ê sî, nā ū chhiū-ńg thang jia, ē khah chhiu-chhìn. Phian-phian-á lán ê lō͘-piⁿ chhiū-á m̄-sī hông thì-kng-thâu--ê, tō sī m̄-chiâⁿ-kiáⁿ--ê. Sì-kè lóng sī táⁿ-má-ka haⁿh--khí-lâi ê sio-khì. Khiàm-khoeh le̍k-hòa ê khoân-pó khài-liām, kui-ê chèng-hú tòe bē-tio̍h le̍k-lêng chhu-sè.
Góa kiâⁿ tī Oa̍t-lâm Ô͘-chì-bêng-chhī. N̄n̄g pêng ê tōa chhiū-oe seⁿ kah ba̍t-chiuh-chiuh, chhiūⁿ khan-chhiú án-ne hêng-sêng pōng-khang. E-po͘ lo̍h-hō͘ liáu, khong-khì-tiong ē-tàng phīⁿ-tio̍h chheng-liâng koh phang ê chhiu-á-bī. Hō͘-chúi kā sim-lāi ê lâ-sâm, phî-lô, ak-chak lóng chiâu sé chheng-khì. Sim-chêng khùiⁿ-oa̍h chhiūⁿ têng-thâu-seⁿ hiah-nī-á oa̍h-thiàu. Oa̍t-lâm lō͘-piⁿ e chhiū-á, chhiū-kho͘ thèng-hó 2 ê lâng khan-chhiú to mo͘h bē iâⁿ. Tòa tī hia si̍t-chāi hēng-hok. In ū kā chhiū-á tòng-chò kok-ka chu-sán.
Lâng m̄-thang khò-sè chhiū-á é-káu bē kóng-ōe. Tng i khí-hoán--khí-lâi sī chhiūⁿ Pat-pat Hong-chai bia̍t-chhoan, ka-phò jîn-bông, chit-khoán giâm-tiōng kàu tōng-iâu kok-pún ê kà-sī, sīm-chì kàu bia̍t-kok hiah-nī-á hiám-ok ê khám-chām. Chhian-bān m̄-thang khòaⁿ-khin tāi-chū-jiân ê le̍k-liōng, m̄-thang chhàu-phùi, it-tēng ài “jîn-tēng-sèng-thian” chiah khoa-kháu.
Kui thâu-khak siūⁿ-khang siūⁿ-phang, siūⁿ thàn-chîⁿ, siūⁿ lī-ek, siūⁿ hó-gia̍h, oân-choân sī siau-hùi tāi-chū-jiân chū-su koh siáu-tham ê chu-pún su-sióng. Lán-lâng sī chiām-sî chioh tòa tī tē-kiû niâ. Kám it-tēng ài choân-pō͘ tī lán chit ê sî-tāi húi-lūi liáu-liáu, lóng bô-thang lâu hō͘ āu-tāi kiáⁿ-sun? Kó͘-chá-lâng mā bô án-ne tùi-thāi--lán, kám m̄ sī?
21 sè-kí ok-sè jîn-lūi tōa phò-hāi ê sî-kî. Lán su-iàu tāi-liōng chèng chhiū-á kò͘ thó͘-tē ê le̍k-hòa seng-thài-koan. Che kap chhī gín-á kâng-khoán. Sio̍k-gí kóng, “Chhiū-thâu kò͘ hō͘ chāi, bián kiaⁿ chhiū-bóe chò hong-thai.” Lám-sin koh bē tńg-chiâⁿ ê m̄-chiâⁿ-kiáⁿ sī bô lâng beh. Chhiū-châng sī beh kian-kò͘, bán-tiâu thó͘-tē, hō͘ lán ū an-choân ê seng-oa̍h khong-kan kap khoân-kéng. Chhiū-á sī tē-kiû ê ho͘-khip hē-thóng, m̄-nā ē-tàng le̍k-hòa to͘-chhī, tiâu-chiat un-tō͘, chēng-hòa khong-khì koh ē-tàng bih ńg. Lán tio̍h èng-tong kap chèng-hú hoán-khòng kàu-té. Pó-hō͘ thó͘-tē tō sī pó-hō͘ kok-ka chu-sán. Chit-má í-keng kàu “kīn soaⁿ chhò bô chhâ, kīn khe taⁿ bô chúi” ê khám-chām, koh bô pó-sioh, tō bē-hù-chhī--ah.
讀hōo你聽：
文章屬作者個人意見，文責歸屬作者，本報提供意見交流平台，不代表本報立場。
