70冬前這塊土地上濟人講ê語言是「台語」，100冬前這塊土地專業ê、科學ê冊攏是用台語白話字來tù作，siáⁿ人料想會到，無到一世紀ê殖民統治，就改變這塊土地所有一切，連咱祖先講ê話mā強beh無--去，這款hàm-kó͘ ê代誌，就像量子力學（Quantum Mechanics） 「測不準定理」（uncertainty principle）kâng-khoán，真正是世間無常。
現此時ê台語文，有真怪奇ê現象，母語四界攏有華語ê影，掀開台文雜誌、文學作品，tù作有kài濟華語式ê台語文。例：「予人一種陰森ê感覺」、「仲介--ê安排……」、「雖然無食著……」、「終於看著一个……」、「學長看起來足幹練」……等等，阮冊ná看，頭是ná hàiⁿ。Koh一ê較hàm ê就是台灣ê台語歌á-sī戲劇劇本，歌詞是據在作詞人歡喜chhìn-chhái借華語字濫糝烏白湊，á若是戲劇劇本koh khah慘，編劇攏bē曉寫台語文，規本攏mā用華語teh寫，落尾手才請演員家tī翻做台語來演。這款華語獨大thāu死母語ê政策tī台灣實施kah chiâⁿ成功。
華語ê暗毒釘根tī濟濟台灣人ê頭殼內，tiâu毒ê病尾，hō͘台灣人用華語teh寫台文，連ka-tī mā m̄知。Án-ne ê台語文tù作濟kah that-tó-ke，aih！Chèng-keng teh寫台文ê mā m̄知偌濟？
台灣人真正ài智覺，tài著這款暗毒會透底bán「根」背「骨」，致使無ka-tī ê觀點，無台語思考，無一ê台灣人該有ê靈魂kap台文人ê素養。台灣人若koh無iàu意這款現象，華語式ê台文寫愈濟，台語是死愈緊，因為，chia-ê tù作m̄是台語文。按bô-kâng ê角度來看，台灣字顛tó變chiâⁿ是thn̂g-thòaⁿ華語ê工俱。
Só͘-pái，khiā tī台灣母語、台灣字復振ê éng-niā頂，台灣人、台文人ài有hāⁿ過拍茫ê能力，才有智慧sak éng，一步一步行出正港台文路ê才調。
假使無常變化tek確有i sa-bô-cháng ê kha步，阮期望量子力學這ê「測不準定理」，tī無lōa久ê將來，koh一pái顯化台灣母語－「台語」péng-se̍h，hō͘正港ê台灣根、台灣字tī這塊土地代代thn̂g-thòaⁿ落--去。
台灣字（白話字）版
Tâi-bûn Sì-kè Ū Hôa-gí Ê Iáⁿ
70 tang chêng chit-tè tó͘-tē siōng-chē lâng kóng ê gí-giân sī “Tâi-gí”. 100 tang chêng chit-tè tó͘-tē choan-gia̍p ê, kho-ha̍k ê chheh lóng sī iōng Pe̍h-ōe-jī lâi tù-chok. Siáⁿ-lâng liāu-sióng ē kàu, bô-kàu chi̍t sè-kí ê sit-bîn thóng-tī tō kái-piàn chit-tè tó͘-tē só͘-ū it-chhè! Liân lán chó͘-sian kóng ê ōe mā kiông beh bô—khì. Chit-khóan hàm-kó͘ ê tāi-chì tō-chhiūⁿ Liōng-chú le̍k-ha̍k (Quantum Mechanics) “Chhek-bē-chún Tēng-lí”(uncertainty principle) kâng-khoán, chin-chiàⁿ sī sè-kan bû-siông.
Hiān-chhú-sî ê Tâi-gí-bûn, ū chin koài-kî ê hiān-siōng. Bó-gí sì-kè lóng ū Hôa-gí ê iáⁿ! Hian-khui Tâi-bûn cha̍p-chì, bûn-ha̍k chok-phín, tù-chok ū kài-chē Hôa-gí-sek ê Tâi-gí-bûn. Lē: “hō͘-lâng chi̍t-chióng陰森ê kám-kak”, “仲介--ê an-pâi”, “雖然bô chia̍h-tio̍h”, “終於khòaⁿ-tio̍h chi̍t-ê”, “ha̍k-tiúⁿ khòaⁿ--khí-lâi chiok幹練” téng-téng. Gún chheh án khòaⁿ, thâu sī án hàiⁿ. Koh chi̍t-ê khah hàm ê tō sī Tâi-oân ê Tâi-gí-koa á-sī hí-kio̍k kio̍k-pún koa-sû kì-chāi chok-sû-jîn hoaⁿ-hí chhìn-chhái chioh Hôa-gí jī lām-sám o͘-pe̍h-tàu. Á nā sī hí-kio̍k kio̍k-pún koh khah chhám! Pian-kio̍k lóng bē-hiáu siá Tâi-gí-bûn, kui pún lóng mā iōng Hôa-gí teh siá. Lo̍h-bóe-chhiú chiah chhiáⁿ ián-goân ka-tī hoan chò Tâi-gí lâi ián. Chit-khoán Hôa-gí to̍k-tōa thāu-sí bó-gí ê chèng-chhek tī Tâi-oân si̍t-si kah chiâⁿ sêng-kong.
Hôa-gí ê àm-to̍k tèng-kin tī chē-chē Tâi-oân-lâng ê thâu-khak lāi. Tiâu-to̍k ê pēⁿ-bóe, hō͘ Tâi-oân-lâng iōng Hôa-gí teh siá Tâi-bûn. Liân ka-tī mā m̄-chai. Án-ne ê Tâi-gí-bûn tù-chok chē kah that-tó-ke, aih! Chèng-keng teh siá Tâi-bûn ê mā m̄-chai jōa-chē?
Tâi-oân-lâng chin-chiàⁿ ài tì-kak, tài-tio̍h chit-khóaⁿ àm-to̍k ē thàu-té bán “Kin” pōe “Kut”! Tì-sú bô ka-tī ê koan-tiám, bô Tâi-gí su-khó, bô chi̍t-ê Tâi-oân-lâng kai ū ê lêng-hûn kap Tâi-bûn-lâng ê sò͘-ióng. Tâi-oân-lâng nā koh bô iàu-ì chit-khóaⁿ hiān-siōng, Hôa-gí-sek ê Tâi-bûn siá lú-chē, Tâi-gí sī sí lú-kín. In-ūi chia-ê tù-chok m̄ sī Tâi-gí-bûn. Àn bô-kâng ê kak-tō͘ lâi khòaⁿ, Tâi-oân-jī tian-tò piàn-chiâⁿ sī thn̂g-thòaⁿ Hôa-gí ê kang-kū.
Só͘-pái, khiā tī Tâi-oân bó-gí, Tâi-oân-jī ho̍k-chín ê éng-niā téng, Tâi-oân-lâng, Tâi-bûn-lâng ài ū hāⁿ-kòe phah-bâng ê lêng-le̍k, chiah ū tì-hūi sak éng, chi̍t-pō͘ chi̍t-pō͘ kiâⁿ chhut chiàⁿ-káng Tâi-bûn lō͘. ê châi-tiāu.
Ká-sú bû-siông piàn-hòa tek-khak ū i sa-bô-cháng ê kha-pō͘, gún kî-bōng Liōng-chú-le̍k-ha̍k chit-ê “Chhek-bē-chún Tēng-lí” tī bô-lōa-kú ê chiong-lâi koh chi̍t-pái hián-hòa Tâi-oân bó-gí --“Tâi-gí” péng-se̍h. Hō͘ chiàⁿ-káng ê Tâi-oân-kin, Tâi-oân-jī tī chit-tè thó͘-tē tāi-tāi thn̂g-thòaⁿ--lo̍k-khì.
讀hōo你聽：
文章屬作者個人意見，文責歸屬作者，本報提供意見交流平台，不代表本報立場。
