是按怎欲揀這篇：
「去中國化」是規个東亞文化圈lóng tio̍h處理ê複雜課題，的確無應該kā tsit个概念用來阻擋lán走揣家己文化ê主體性。M̄-koh，lán現此時面對ê語言環境已經無仝，「去中國化」kah是二十世紀ê舊概念，提出新ê運動策略kap主張就ná來ná要緊。
【教育部漢字kap台羅合用版】
最近幾年，電視報紙真tsia̍p看著「去中國化」tsit个名詞。Khah特別--ê是，tsit个詞是「中國國民黨」提來罵台灣人kap民進黨政府ê「專有名詞」。見擺若有「現代化」kap「在地化」ê想法á是政策提出，「中國國民黨」一定提tsit个詞出來反對，koh感覺真有路用ê款。Tuì本土語言教學開始，一直到提昇國際競爭力ê羅馬字教育lóng總仝款。
Lán bat主張學校除了ㄅㄆㄇ教學以外，koh早日開始教羅馬字abc，上好是比照華語教育ㄅㄆㄇ ê「首冊」，mā編寫本土語言「首冊」。羅馬字先教十禮拜，提昇母語教學效果，koh方便台灣囡仔後擺去世界thang用羅馬字學別種語言，幫贊拚經濟。Án-ne kám mā算是「去中國化」？
可比講：現代社會不管是民間、官方、科學、文學、醫學、哲學ê文書定著lóng是用「白話文」來寫，無人koh teh用古早ê「死語文」（文言文）。Sóo-pái逐家建議學校語文課應該盡量教khah濟白話文，tse是現代文明ê基礎。M̄-kú「中國國民黨」隨代先徛出來反對，講he是「去中國化」。事實是1919年中國五四運動ê時，中國學者徐志摩、胡適、陳獨秀等就有án-ne ê主張。Tsia-ê人lóng是傑出、有遠見ê中國gâu人，顛倒今仔日tī台灣hia-ê主張文言文ê學者 、作家、媒體本身mā無koh用文言文講話、寫作、報新聞。
Koh有，正港ê「中國」已經kā繁體漢字廢掉，改用簡體漢字。Tse mā是魯迅ê主張：「漢字無滅、中國必亡」。因為漢字歹學、歹寫、歹記、歹認（《語言學綱要》，北京大學出版，1985）。Beh用tsit款文字來認bat文明、追求智識kap創造新文明kap文化是tsiok困難ê代誌。
Suà--來，中華民國tī中國制定ê ㄅㄆㄇ，正港ê「中國」tsit-má並無採用，顛倒是選用abc符號ê「漢語拼音」。Tse當然mā是「去中國化」，m̄-kú án-ne tsiah是正確ê選擇。結論：「去中國化」是中國人tshuā頭開始--ê，mā是正確--ê！Lán應該大力、快速koh有效率推sak「去中國化」！
【傳統白話字版】
Chòe-kīn kúi nî, tiān-sī pò-chóa chin chia̍p khòaⁿ-tio̍h “khì Tiong-kok hòa” chit ê bêng-sû. Khah tek-pia̍t--ê sī, chit ê sû sī “Tiong-kok Kok-bîn-tóng” the̍h lâi mē Tâi-oân-lâng kap Bîn-chìn-tóng chèng-hú ê “choan-iú bêng-sû”. Kiàn-pái nā ū “hiān-tāi-hòa” kap “chāi-tē-hòa” ê siūⁿ-hoat á-sī chèng-chhek thê-chhut, “Tiong-kok Kok-bîn-tóng” it-tēng the̍h chit-ê sû chhut-lâi hoán-tùi, koh kám-kak chin ū lō͘-iōng ê khoán. Tùi pún-thó͘ gí-giân kàu-ha̍k khai-sí, it-ti̍t kàu thê-seng kok-chè kēng-cheng-la̍t ê Lô-má-jī kàu-io̍k lóng-chóng kāng-khoán.
Lán bat chú-tiuⁿ ha̍k-hāu tî-liáu ㄅㄆㄇ kàu-ha̍k í-gōa, koh chá-ji̍t khai-sí kà Lô-má-jī abc, siōng-hó sī pí-chiàu Hôa-gí kàu-io̍k ㄅㄆㄇ ê “siú chheh”, mā pian-siá pún-thó͘ gí-giân “siú chheh”. Lô-má-jī seng kà 10 lé-pài, thê-seng bó-gí kàu-ha̍k hāu-kó, koh hong-piān Tâi-oân gín-á āu-pái khì sè-kài thang iōng Lô-má-jī o̍h pa̍t chióng gí-giân, pang-chān piàⁿ keng-chè. Án-ne kám mā sǹg sī “khì Tiong-kok hòa”?
Khó-pí kóng: hiān-tāi siā-hōe put-koán sī bîn-kan, koaⁿ-hong, kho-ha̍k, bûn-ha̍k, i-ha̍k, tiat-ha̍k ê bûn-su tiāⁿ-tio̍h sī iōng “pe̍h-ōe-bûn” lâi siá. Bô lâng koh teh iōng kó͘-chá ê “sí gí-bûn” (bûn-giân-bûn). Só͘-pái ta̍k-ke kiàn-gī ha̍k-hāu gí-bûn khò eng-kai chīn-liōng kà khah chē pe̍h-ōe-bûn. Che sī hiān-tāi bûn-bêng ê ki-chhó͘. M̄-kú “Tiong-kok Kok-bîn-tóng” sûi tāi-seng khiā chhut-lâi hoán-tùi, kóng he sī “khì Tiong-kok hòa!” Sū-si̍t sī 1919 nî Tiong-kok Ngó͘-sù ūn-tōng ê sî, Tiong-kok ha̍k-chiá Chhî, Chì Mô͘; Ô͘, Sek; Tân, To̍k Siù téng chiū ū án-ne ê chú-tiuⁿ. Chia-ê lâng lóng sī kia̍t-chhut, ū oán-kiàn ê Tiong-kok gâu lâng, tian-tò kin-á-ji̍t tī Tâi-oân hia-ê chú-tiuⁿ bûn-giân-bûn ê ha̍k-chiá, chok-ka, mûi-thé pún-sin mā bô koh iōng bûn-giân-bûn kóng-ōe, siá-chok, pò sin-bûn.
Koh ū, chiàⁿ-káng ê “Tiong-kok” í-keng kā hoân-thé Hàn-jī hùi-tiāu, kái-iōng kán-thé Hàn-jī. Che mā sī Ló͘, Sìn ê chú-tiuⁿ: “Hàn-jī bô bia̍t, Tiong-kok pit bông”. In-ūi Hàn-jī pháiⁿ o̍h, pháiⁿ siá, pháiⁿ kì, pháiⁿ jīn (Gí-giân-ha̍k Kong-iàu, Pak-kiaⁿ Tāi-ha̍k chhut-pán, 1985). Beh iōng chit khoán bûn-jī lâi jīn-bat bûn-bêng, tui-kiû tì-sek kap chhòng-chō sin bûn-bêng kap bûn-hòa sī chiok khùn-lân ê tāi-chì.
Sòa--lâi, Tiong-hôa-bîn-kok tī Tiong-kok chè-tēng ê ㄅㄆㄇ, chiàⁿ-káng ê “Tiong-kok” chit-má pēng bô chhái-iōng, tian-tò sī soán-iōng abc hû-hō ê “Hàn-gí Pheng-im”. Che tong-jiân mā sī “khì Tiong-kok hòa”, m̄-kú án-ne chiah-sī chèng-khak ê soán-te̍k. Kiat-lūn: “khì Tiong-kok hòa” sī Tiong-kok-lâng chhōa-thâu khai-sí--ê, mā sī chèng-khak--ê! Lán eng-kai tōa-la̍t, khoài-sok koh ū hāu-lu̍t thui-sak “khì Tiong-kok hòa”!
讀予你聽：
（作者是台灣羅馬字協會創會理事長、台灣南社社長；本文由台灣羅馬字協會提供。）
註：【教育部漢字kap台羅合用版】使用教育部推薦漢字kap台羅，一寡字詞ê語音kap語意thang上教育部台灣閩南語常用詞辭典查詢；【傳統白話字版】使用傳統白話字，一寡字詞ê語音kap語意thang上白話字台語文網站查詢。
延伸閱讀：
・東亞各國去中國化ê情形（維基百科）
・【台語世界／錄音】法國、越南kap韓國對語言運動者ê啟示（上）
・【台語世界／錄音】法國、越南kap韓國對語言運動者ê啟示（下）
若欲投稿，請寄：binpotgb@gmail.com，文章字數 600-800；文章若採用，有淡薄仔稿費。
請上【台語世界】閱讀閣較濟相關文章。
專欄屬作者個人意見，文責歸屬作者，本報提供意見交流平台，不代表本報立場
